Afbeelding
Duizenden vrijwilligers staken in januari de handen uit de mouwen om de rommel op te ruimen die die door de ramp met containerschip MSC Zoe op de Nederlandse stranden en het kustgebied aanspoelde. ,,Als er één ding is dat de containerramp ons heeft geleerd, is dat het Waddengebied een ontzettend kwetsbaar gebied is’’, zegt Hans Revier, lector Marine Wetlandstudies aan NHL Stenden Hogeschool. ,,Je moet er niet aan denken dat hier een olieramp zou plaatsvinden. En toch is dat wat wij als onderzoekers juist wel doen.’’
Desastreus
De zon op je gezicht, de wind door je haren en het zand tussen je tenen. Een vakantie of weekendje weg naar een van onze Waddeneilanden is ontzettend populair. ,,Jaarlijks komen zo’n twee miljoen toeristen naar de eilanden’’, weet Revier. ,,Daarmee is toerisme een van de belangrijkste economische dragers. Een olieramp in de Waddenzee zou desastreus zijn voor de toeristische ondernemers op de eilanden. Laat staan voor de planten en dieren die hier leven. Vandaar dat wij alle effecten van een olieramp in kaart brengen om – mocht dat ooit nodig zijn – de juiste keuzes te kunnen maken.”
Na olieramp zoekt 40 procent andere bestemming.
Met het onderzoek Raak OILS bundelen NHL Stenden, Van Hall Larenstein en de Waddenvereniging de krachten om een computermodel te ontwikkelen, dat de gevolgen van een olieramp in kaart brengt. ,,Daarbij kijken we zowel naar de economische als ecologische impact”, zegt de lector. ,,Doel van het programma is dat het ondersteunend is bij het maken van beslissingen. Moet je alles op alles zetten om kwetsbare natuurgebieden te beschermen of focus je juist op het voorkomen van olie op de stranden? Dat zijn vragen die in the heat of the moment beantwoord moeten worden.’’ Aan elke keuze hangen namelijk vergaande gevolgen, weet de lector.
,,Uiteraard heeft een olieramp impact op de flora en fauna in het gebied. Maar vergeet niet de economische impact. We hebben in 2017 een enquête gehouden onder toeristen met de vraag of ze na een olieramp de eilanden nog zouden bezoeken. Maar liefst 40 procent geeft aan dan een andere bestemming te zoeken. Dat betekent dat de eilander economie hard wordt getroffen. En dan heb ik het nog niet eens over de financiële gevolgen voor de visserij en scheepvaart in dit gebied.’’
Real life-casus
Tot nog toe bleef het Nederlandse Waddengebied een olieramp bespaard, maar uitsluiten kun je het nooit, benadrukt de lector. ,,Mensen zijn zich sinds de containerramp in januari nog meer bewust van het feit dat de Waddenzee een gebied is waar we zuinig op moeten zijn. Voor ons als onderzoekers zijn de containers een real life-casus, waarmee we het computermodel kunnen verbeteren. We hebben van de containerramp bijvoorbeeld geleerd dat drijvende rotzooi binnen 24 uur aan vaste wal ligt. De druk bij een olieramp om de juiste beslissing te nemen, is dus enorm hoog.’’
Na jaren van onderzoek en testen, is het computermodel eind dit jaar klaar. ,,Het is geen kant en klaar draaiboek, maar het biedt de perfecte ondersteuning bij het maken van de juiste keuzes”, zegt Revier. ''Ondanks het harde werk, hoop ik dat het computerprogramma uiteindelijk nooit nodig hoeft te zijn”, zegt hij lachend.
Hans Revier is lector Marine Wetlandstudies bij NHL Stenden. Daarnaast werkt hij als programmaleider Werelderfgoed & Toerisme bij de Waddenvereniging.