Afbeelding
De stelling in deze notitie is dat verbinding van het (vak)didactische studenten(afstudeer)onderzoek met de school zowel de student, de school, de opleidingsschool als het regionale netwerk in het noorden kan versterken, wat zal leiden tot beter onderwijs in de scholen en de lerarenopleidingen.
Uitgangspunten:
- studenten voeren onderzoek uit dat direct aansluit bij (vak)didactische kernvragen van de school; bij de werving van lio’s worden de onderzoeksthema’s van de school al gecommuniceerd;
- studenten worden hierbij begeleid door een docent-onderzoeker van de Kenniskring Didactiek (NHL Stenden) of door een vakdidacticus vanuit de RUG;
- onderzoek wordt in teamverband op de school uitgevoerd, bij voorkeur door een gemengd team van studenten en ervaren leraren. Begeleiding van het team gebeurt door een begeleider vanuit de school in afstemming met dezelfde docent-onderzoeker van de Kenniskring Didactiek of vakdidacticus vanuit de RUG;
- de ontwikkelde kennis wordt gedeeld (online platform, conferenties) binnen de school, met andere opleidingsscholen en zo mogelijk en indien gewenst ook daarbuiten;
- benodigde advisering van scholen, opleiding, training, masterclasses, inspiratiebijeenkomsten e.d. op het gebied van praktijkonderzoek gebeurt vanuit twee expertisenetwerken: Expertisenetwerk Vakdidactiek voor het avo en Expertisenetwerk Leren en Werken voor het (v)mbo. Beide expertisenetwerken zijn samenwerkingsverbanden van NHL Stenden Hogeschool, RUG en de betreffende opleidingsscholen;
- beide expertisenetwerken maken onderdeel uit van één grote noordelijke onderwijscoöperatie, bijvoorbeeld genaamd Onderwijsnetwerk Noord Nederland (ONN), waarin alle scholen voor vo en mbo uit de noordelijke regio met elkaar en met NHL Stenden Hogeschool en de RUG inhoudelijk en organisatorisch verbonden zijn rond opleiding, professionalisering van leraren en schoolleiders, en (vak)didactisch onderzoek;
- deze noordelijke onderwijscoöperatie kan op termijn de educatiepoot worden van de #UniversiteitvanhetNoorden.
Opbrengsten
- voor de student relevant onderzoek en gelegenheid tot professionele dialoog over vakdidactiek of didactiek in het beroepsonderwijs met ervaren leraren (toegang tot pedagogical black box); de student vergroot zijn of of haar vakdidactische bekwaamheid; daarnaast is de hoop en verwachting dat studenten een zodanig leerpatroon ontwikkelen dat ze zich gedurende hun verdere loopbaan als leraar ook blijven ontwikkelen;
- voor de (opleidings)school een middel voor schoolontwikkeling waarbij de school onderzoek inzet om onderbouwde keuzes te maken en het beleid te baseren op eigen en bestaand onderzoek (de zogenaamde feedbackfunctie van onderzoek);
- voor de zittende leraren een middel om te professionaliseren waarbij het onderzoeksproces inhoudelijke gesprekken tussen leraren bevordert, aanzet tot reflectie op hun gedrag en tot de concretisering van de visie op onderwijs (de zogenaamde dialoogfunctie);
- voor het bredere netwerk van de opleidingsschool en de regio naast ontwikkeling en verbetering ook concrete producten die (via een digitaal platform, conferenties, netwerkbijeenkomsten) verder gedeeld kunnen worden; ook kan de opgedane kennis bijdragen aan het vergroten van de wetenschappelijke kennisbasis over het onderwijs bijvoorbeeld via promotieonderzoek; het regionale kennisnetwerk kan op termijn ook subsidie-aanvragen doen voor specifieke eigen vragen.
Voorwaarden
- scholen willen (professionaliserings)geld en -tijd van school(op)leiders en leraren hierin investeren, en willen bewegen naar een onderzoekende en lerende cultuur op hun scholen;
- scholen en lerarenopleidingen zien de meerwaarde van een regionale beweging met een gezamenlijke regionale agenda en willen hierin met elkaar samenwerken;
- gelijkwaardigheid en gedeeld eigenaarschap van alle betrokkenen; daarbij duidelijke rollen bepalen;
- gezamenlijk richting bepalen. Bijvoorbeeld gericht op gelijke kansen voor alle leerlingen (vo, mbo) of hybride leeromgevingen in het beroepsonderwijs (mbo); hierbinnen weten (opleidings)scholen hun visie op onderwijs concreet te maken, inclusief de (vak)didactische thema’s, doelen en ontwikkelvragen;
- gezamenlijk ontwikkelen van een gemeenschappelijk beeld over wat goed praktijkonderzoek is en wat het teweeg brengt. Bijvoorbeeld Improvement Science, onderzoek in co-creatie
- gezamenlijk ontwikkelen van gemeenschappelijke kennis over curricula, leeromgevingen, leren en begeleiden in de vorm van concepten en modellen;
- zo veel mogelijk aansluiten bij de bestaande samenwerkingsinfrastructuur. Bijvoorbeeld Allardsoog en Fabrieksbijeenkomsten.
Relevante literatuur
https://www.platformsamenopleiden.nl/wp-content/uploads/2017/05/180226-S...
De scan Opleiden in de school is bedoeld voor opleidingsscholen die het opleiden in de school willen
benutten om zich te ontwikkelen tot een professionele leergemeenschap, waarin het leren van elkaar gericht op onderwijsverbetering centraal staat.
https://www.platformsamenopleiden.nl/wp-content/uploads/2016/01/180226-S...
Sinds alle (LIO)studenten in het kader van hun opleiding een onderzoek uitvoeren in de school, hebben leraren in opleidingsscholen in toenemende mate te maken met praktijkonderzoek: onderzoek gericht op de verbetering van het eigen onderwijs. Dat geldt nog sterker voor leraren in academische opleidingsscholen (AOS). Daar doen ook leraren, vaak samen met studenten, onderzoek. Hoe zorg je er nu voor dat de school echt iets aan dit onderzoek heeft?
https://www.platformsamenopleiden.nl/wp-content/uploads/2017/01/180226-S...
De scan Onderzoekscultuur in de school is bedoeld voor scholen die onderzoek in de school willen benutten om zich te ontwikkelen tot een professionele leergemeenschap.
https://www.nro.nl/wp-content/uploads/2019/11/Kennisinfrastructuur-rappo...
Dit advies is een vervolg op de ontwikkelagenda ‘Lerend onderwijs voor een lerend Nederland: naar een versterkte kennisinfrastructuur voor het onderwijs’.
https://www.carnegiefoundation.org/about-us/staff-directory/anthony-s-bryk/
Onderzoeksparadigma van improvement science geleid door Bryk: een beweging die zich de laatste jaren in de VS snel ontwikkelt. De kern van improvement science is dat elke school systematisch met korte onderzoekscycli, waaronder Lesson Study-cycli, aan eigen verbeterpunten werkt. Wanneer scholen gelijke verbeterdoelen hebben, delen ze en verbeteren ze hun oplossingen via zogenaamde NIC’s (networked improvement communities), en daarmee versnellen ze hun leren.
Bryk, A. S., Gomez, L. M., Grunow, A., & LeMahieu, P. G. (2015). Learning to improve: How America’s schools can get better at getting better. Harvard Education Press.
https://www.vereniginghogescholen.nl/system/knowledge_base/attachments/f...
Strategische agenda van de VH. De agenda omvat 3 kernambities waar de komende jaren aan wordt gewerkt door de educatieve sector. Dat doen we samen: wij als opleidende hogescholen voor het beroep van leraar samen met de basis-en middelbare scholen waarvoor wij opleiden.
https://www.platformsamenopleiden.nl/wp-content/uploads/2016/10/161013-A...
Dit onderzoek maakt inzichtelijk hoe praktijkonderzoek door studenten en leraren in academische opleidingsscholen (AOS-en) bijdraagt aan de professionele ontwikkeling en schoolontwikkeling.
https://www.nro.nl/verbinden-onderzoek-onderwijspraktijk/?utm_source=nie...
In publicaties over elementen uit het onderzoeksproces: vraagarticulatie, kennis(co)creatie, kennisdeling en kennisbenutting, én in publicaties over de verschillende samenwerkingsvormen komen steeds dezelfde voorwaarden terug die de verbinding tussen onderzoek en praktijk versterken en onderwijsvernieuwing mogelijk maken. In dit artikel zoomen wij in op vier succesvolle voorwaarden.
- een structurele vorm van samenwerking, gebaseerd op gelijkwaardigheid tussen de partners;
- een goede inbedding binnen de scholen die in de samenwerking participeren;
- dedicated’ (tussen)personen;
- een onderzoekende houding en cultuur.