Onze motivatie

Het uiteindelijke doel van onderwijs is om alle kinderen een optimale ontwikkeling te laten doormaken. Hierbij gaat het om ontwikkelingen op een drietal (pedagogische) doeldomeinen, namelijk kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming (Biesta, 2012). Biesta geeft aan dat onderwijs en opvoeding gericht zijn op ‘er zijn’. Dat verwijst naar het pedagogische begrip ‘presence’ bij Rodgers & Roth (2006), maar ook naar ‘mens worden’ (Rogers, 2012). 

In de pedagogische relatie tussen (bijvoorbeeld) docent en leerling draait het om ‘connectedness’, om relatie en dus om interactie. Daarom richten wij ons in het lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid met name op de kwaliteit van meertalige dialogische interactie.

Een optimale ontwikkeling is nauw verbonden aan geletterdheid, taalontwikkeling, taalgebruik en het leren van en in meerdere talen. Volgens de Europese Commissie (1995) zou een goede taalbeheersing in tenminste drie talen een vanzelfsprekendheid voor elke Europese burger moeten zijn. Om dit te kunnen bereiken is meer kennis over de omgang met taal en meertaligheid in het onderwijs echter een voorwaarde. Daarom is er meer innovatief onderzoek nodig op het gebied van taalontwikkelend leren, meertaligheid, geletterdheid en de relatie tussen deze drie onderwerpen.

Taal is overal. Goede beheersing van taal is bepalend voor een succesvolle deelname aan school en maatschappij; taal maakt zelfredzaam. Ook meertaligheid is overal: thuis, op school, en in de hele maatschappij. Ongeveer 65% van de wereldbevolking gebruikt dagelijks meerdere talen voor communicatie: de EU telt 24 nationale talen, 60 minderheidstalen en 175 migrantentalen. Fryslân is een goed voorbeeld van vreedzame co-existentie van verschillende moedertalen in het dagelijks leven, waarbij de nationale en internationale talen een belangrijke rol spelen. Ook in Drenthe en Groningen worden streektalen en migrantentalen dagelijks gesproken. Er zijn verschillende open vragen in de drie noordelijke provincies rond de centrale thema's van het lectoraat, namelijk taalontwikkelend leren, meertaligheid en geletterdheid, zoals:

  • Hoe kunnen we regionale talen, zoals het Fries, in het onderwijs verder versterken, in een context waarin veel andere thuistalen worden gesproken/gebruikt?
  • Hoe kunnen wij streektalen in het onderwijs betrekken?
  • Hoe kunnen leerkrachten/docenten meer aandacht schenken aan (dialogische) interactie in meerdere talen?
  • Hoe kan interactie tot kennisverwerving in meertalige contexten het beste plaatsvinden?
  • Hoe kunnen wij de kwaliteit van het onderwijs in het Fries verbeteren en het Fries een significantere plek in het curriculum geven?
  • Hoe integreren wij het leren van vreemde talen in andere vakken?
  • Hoe voorkomen wij laaggeletterdheid bij kinderen en hun gezinnen?
  • Wat is de relatie tussen meertaligheid en geletterdheid?

Het onderzoek naar deze vragen vormt de basis van het lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid bij de NHL Stenden Hogeschool.