Afbeelding
header project het geheim van sociaal werk
Afbeelding
header project het geheim van sociaal werk

Het geheim van sociaal werk

Projectleider
Jolanda Tuinstra
Looptijd
juni 2019 t/m juni 2021
Domeinen
Zorg en Welzijn

 

Wat is de aanleiding voor het project?

In 2019 is de sociaalwerkorganisatie Tinten een meerjarig onderzoek gestart met als doel beter inzicht te krijgen in de impact van sociaal werk. Centraal stond de vraag wat de sociaal werkers van Tinten bewerkstelligen, hoe ze dat doen en welke kennis, vaardigheden, waarden en professionele vermogens ze daarbij gebruiken. Het lectoraat Sociale Kwaliteit heeft in samenwerking met Toegepast Gezondheidsonderzoek van het UMCG het onderzoek naar het Geheim van sociaal werk uitgevoerd door ondermeer het afnemen van interviews en gesprekken met klanten en ketenpartners. In deelrapporten is in kaart gebracht hoe professionals, (ex)klanten en relevante partners de impact van het sociaal werk ervaren.

Welk probleem lost het project op?

Wat is nu de (aantoonbare) impact van sociaal werk? Het onderzoeksproject draagt bij aan inzichten over sociaal werk en sociaal werkers, de toegevoegde waarde hiervan en wat de belangrijkste elementen zijn van sociaal werk. Het toont aan dat sociaal werkers binnen de directe omgeving zorgen voor versterking en verandering. Hierdoor gaan mensen sociaal beter functioneren. Sociaal werk is zodoende aantoonbaar van toegevoegde waarde bij het uitoefenen van werkzaamheden en het ondersteunen van de positieve ontwikkeling van mensen.

Projectaanpak

Aan de basis van het project lag een medewerkersonderzoek, waarbij de professionals elkaar over en weer interviewden, dat door Tinten is uitgevoerd in 2019. Vervolgens zijn in fase 2 de klanten van de sociaalwerkorganisatie bevraagd over wat de inzet van sociaal werkers voor hen betekent en wat zij volgens hen wel of niet bereiken. De respondenten konden daarbij aangeven wat voor hen de meest belangrijke elementen zijn. In fase 3 is het perspectief van de ketenpartners belicht en hoe zij het sociaal werk hebben ervaren. Van zowel fase 2 en fase 3 zijn tussentijdse rapportages opgesteld. In fase 4 zijn de verschillende perspectieven van medewerkers, klanten en ketenpartners geïntegreerd  in een samenhangend onderzoeksrapport dat in juni 2022 tijdens een afsluitend symposium is gepresenteerd.

Voornaamste opbrengsten en resultaten

Voor de (ex)klanten bleek met name het bieden van handvatten door sociaalwerkers van groot belang, evenals het vermogen om een ‘luisterend oor’ te bieden. Zij ervaren het sociaal werk als een plek waar ‘laagdrempelig’ en ‘onbevooroordeeld’ naar hen wordt geluisterd. Dankzij het sociaal werk voelen ze zich sterker en hebben de klanten meer zelfvertrouwen. Ook weten zij beter hoe zij hun zaken zelf kunnen regelen. Een aantal van de ondervraagden geeft aan dat zij beslissingen hebben genomen die hun situatie heeft verbeterd.

De ketenpartners beamen merendeels dat het sociaal werk van toegevoegde waarde is bij het uitoefenen van hun werkzaamheden. Sociaal werkers zijn volgens hen rechtstreeks te benaderen, laagdrempelig, toegankelijk en zichtbaar. Daarmee ondersteunen ze een positieve ontwikkeling van mensen, is er sprake van preventie en draagt het sociaal werk bij aan participatie. Meer dan de helft van de ondervraagde partners ervaart dat sociaal werk hen werk uit handen neemt en een onmisbare partner is. Gelijktijdig geeft tweederde aan dat het sociaal werk kwetsbaar is als het gaat om het bieden van vastigheid, continuïteit en capaciteit.

Het eindrapport concludeert dat sociaal werkers mensen in hun directe omgeving proberen te versterken en daar veranderingen te bewerkstelligen. Daardoor gaan mensen beter sociaal functioneren. Sociale rechtvaardigheid en waardigheid zijn de waarden die hen inspireren. Sociaal werkers hebben oog voor wat niet goed gaat in de samenleving, de instituties en in het beleid en de dienstverlening in het sociaal domein. Zij signaleren misstanden, zetten zich in voor verbetering en versterken dat wat goed gaat.

Wat uiteindelijk het geheim van het sociaal werk is, blijkt terug te brengen tot tien essentiële elementen. Die variëren van professioneel gedrag en samen met klanten een weg zoeken naar verbetering, het beschikken over een basismethodiek en een brede multidisciplinaire kennis.