Afbeelding
Het huidige onderwijs krijgt een steeds bredere opdracht met betrekking tot de ontwikkeling van kinderen, jongeren en studenten. "De school wordt vaak gezien als ‘maatschappij in het klein’, als gemeenschap waarin kinderen, jongeren en studenten levenservaring opdoen en zich ontwikkelen tot kritisch denkend lid van een democratische samenleving", vertelt aankomend lector José Middendorp. "Onderwijs moet zich naast de algemene leerdoelen ook richten op ‘menszijn’, op vorming van de persoon, op het helpen van kinderen, jongeren en studenten om met zelfvertrouwen en veerkracht hun plek in de wereld te zoeken. Een ingewikkelde taak waarbij ons lectoraat onderwijsprofessionals wil ondersteunen."
Focus op professionals
Het doel van het nieuwe lectoraat is om het pedagogisch handelen van onderwijsprofessionals opnieuw op de kaart te zetten. "Het onderwijs is de laatste decennia te eenzijdig gefocust geraakt op de cognitieve ontwikkeling en het behalen van leerdoelen. Daarmee is de pedagogische rol van docenten onderbelicht", concludeert José. "Vandaar dat wij ons richten op het pedagogisch handelen van leraren in hun relatie met kinderen, jongeren en studenten. Met pedagogisch handelen bedoelen we de wijze waarop leraren opvoeden en ontwikkeling begeleiden. Wij willen het bewustzijn vergroten dat aan het lesgeven didactische én pedagogische keuzes ten grondslag moeten liggen. De ondersteuning van het handelen richt zich op een continue wisselwerking tussen pedagogiek en didactiek."
Aandacht voor lerarenopleidingen
Ook in de lerarenopleidingen is het opnieuw doordenken van de pedagogische basis van het lerarenberoep nodig, merkt José. "We willen antwoord geven op de vraag wat pedagogische professionaliteit is. Waartoe voeden we op? In het onderwijs wordt daaraan de vraag gekoppeld: ‘waartoe onderwijzen we’? Beide vragen vormen het fundament van ons lectoraat. Daarbij gaat het meer dan ooit tevoren over het vergroten van het bewustzijn van je eigen identiteit en je moreel kompas als (aankomend) docent."
Oog voor leidinggevenden en bestuurders
Tot slot richt het lectoraat zich op het professionele handelen van leidinggevenden en bestuurders in het onderwijs. "De onderwijssector is steeds meer onderhevig geworden aan verantwoordings- en regeldruk", stelt de nieuwe lector. "Vooral voor bestuurders en leidinggevenden heeft dit een directe invloed op hun handelen en keuzes. Door deze tendens van meetbaarheid, efficiëntie, technocratie en standaardisering is de pedagogiek in veel situaties ondergeschikt geraakt. En dat terwijl pedagogische en agogische professionaliteit en persoonlijk leiderschap van groot belang worden geacht voor zowel de docent als de onderwijsleider. Leidinggevenden en bestuurders zouden een pedagogisch perspectief moeten kiezen om het pedagogisch handelen van de leraar te kunnen faciliteren. Met andere woorden: goed voorbeeld doet goed volgen."
José Middendorp
José Middendorp begon haar onderwijscarrière als leerkracht en intern begeleider in het basisonderwijs. José heeft jarenlang als docent bij de Pabo gewerkt. Ze rondde de tweedegraads opleiding Pedagogiek af en behaalde de master Ecologische pedagogiek met een onderzoek naar levensbeschouwelijke constructen. De identiteit van de leerkracht en waarden met hun verhalen komen in de constructen bij elkaar. José promoveerde in 2015 aan de Universiteit van Humanistiek op het thema 'pedagogisch tactvol handelen'. Op dit moment is ze teamleider van de master Learning & Innovation, de master Educational Leadership (MEL) en de master Pedagogiek en coördineert de minor Gedrag en leren van de Pabo aan NHL Stenden Hogeschool.
