Ransomware, phishing, desinformatie en nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie hebben wereldwijd grote impact op onze veiligheid. Cybersafety en cybersecurity worden hiermee steeds urgentere thema’s. Daarom organiseerde de Thorbecke Academie dinsdag en woensdag in Assen de allereerste internationale Thorbecke Conference, met als thema ‘Intelligence and counterintelligence’.
Gasten vanuit overheden, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties uit de hele wereld kwamen bijeen om – samen met studenten en collega’s van de Thorbecke Academie – kennis, kunde en ervaringen uit te wisselen over de bedreigingen in de digitaliserende wereld.
Speciaal voor deze conferentie waren grote internationale sprekers te gast, zoals John A. Gentry (voormalig CIA-analist en adjunct-professor aan Georgetown University in Washington DC), Michael Kowalski (verbonden aan de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV)), en Richard J. Aldrich (hoogleraar internationale veiligheid aan de Universiteit van Warwick). In hun keynotes presenteerden zij bevindingen over onderwerpen als (online) geopolitieke beïnvloedingsoperaties, fake news en ethiek in het kader van terrorismebestrijding.
Ook andere internationale onderzoekers presenteerden hun onderzoeksresultaten over onderwerpen als cyberinmenging in het maritieme domein, juridische inspanningen bij online toezicht op de openbare orde en hoe valse informatie bij Nederlandse verkiezingen tegen kan worden gaan. Maar ook lessen uit andere tijden en plaatsen kwamen aan bod, zoals de Iraanse inmenging in Irak en de Duitse oppositiekwestie in de Britse Tweede Wereldoorlogstrategie. In workshops gingen bezoekers in co-creatie aan de slag met thema’s als kunstmatige intelligentie, maatregelen van de EU tegen buitenlandse inmenging en het tegengaan van desinformatie over de oorlog in Oekraïne.
Het is een ontzettend belangrijk thema waar de Thorbecke Academie zich mee bezighoudt. Niet alleen internationaal, maar ook lokaal. Het gaat om het beschermen van onze democratie.
François Kloosterhuis – Strategisch adviseur Gemeente Assen
Gentry besprak de kwetsbaarheden van de Verenigde Staten die door Rusland en China worden benut voor beïnvloeding. Hij stelt maatregelen voor om deze kwetsbaarheden te verbeteren en te voorkomen. De VS, als een grote wereldmacht, een open democratie en een land van immigranten, is een aantrekkelijk en relatief gemakkelijk doelwit. Amerikaanse universiteiten zijn bijvoorbeeld, net als vele in Europa, kwetsbaar geweest voor Chinese invloedsoperaties.
De operaties gericht op wetenschappers, zijn misschien wel intensiever en effectiever dan op welke andere grote groep dan ook. Dergelijke activiteiten moeten volgens Gentry op twee manieren worden tegengegaan: “De rijksoverheid moet wetten en regels veranderen die beïnvloedingsoperaties van tegenstanders onmogelijk maken. Daarnaast is het essentieel om de kwetsbaarheden te verbeteren die door andere landen kunnen worden uitgebuit.”
Kowalski benadrukte in zijn keynote – over de ethiek van terrorismebestrijding en het bestuur van inlichtingendiensten – de noodzaak van het versterken van strijdkrachten en de urgentie van internationaal partnerschap: “Digitale netwerken houden zich niet aan landsgrenzen. Daarom kunnen digitale incidenten en bedreigingen ook invloed hebben op andere landen. Een transdisciplinaire aanpak is daarom van cruciaal belang.”
Aldrich ging tot slot in op desinformatie, klokkenluiders en fake news. Tegenstrijdige verhalen en een aanpak die de grens tussen legale en illegale acties doet vervagen. Dit betekent dat tegen de tijd dat het doelwit in een positie verkeert om maatregelen te nemen of onderzoek te doen, de schade al is aangericht. Klokkenluiders hebben daarnaast ook grote gevolgen gehad voor de privacy van burgers. De overheid heeft nu minder geheimen, met name op het gebied van nationale veiligheid. Volgens Aldrich komt dit door technologie, zoals big data. Het internet biedt een perfecte manier om geheimen anoniem te onthullen. Deze trend zal naar verwachting versnellen en vormt een uitdaging voor nationale veiligheidsfunctionarissen.
De Thorbecke Academie organiseert jaarlijks de Thorbecke Conference over een actueel thema op het snijvlak van recht, bestuur en veiligheid. De after movie van het event komt zo spoedig mogelijk online. De volgende Thorbecke Conference vindt plaats in 2024.
Foto credits: Rianne Hessels Photography
De Thorbecke Academie - onderdeel van NHL Stenden Hogeschool - is hét instituut voor opleidingen op het gebied van recht, bestuur en veiligheid. Je vindt de Thorbecke Academie in Leeuwarden en Assen. Assen is een centrale locatie waar diverse rijksdiensten gevestigd zijn, zoals politie, defensie en de rechtbank Noord-Nederland.
