Afbeelding
1. Betere begeleiding voor aankomende en startende docenten
Maandagochtend half negen. Daar sta je dan als kersverse docent voor het eerst voor de klas. Jouw vuurproef begint als de laatste leerling plaatsneemt. Maar hoe pak je zoiets aan? Waar begin je? En wie helpt je? “De schoolopleider”, antwoordt Willem Eikelenboom, academiedirecteur VO & MBO. “We zien dat steeds meer scholen inzetten op betere begeleiding van hun aankomende en startende docenten. En terecht, want twintig procent van onze afgestudeerde VO-docenten verliet het onderwijs binnen vijf jaar omdat ze het gevoel hadden dat ze voor de leeuwen werden gegooid. Vandaar dat we samen met scholen op zoek zijn gegaan naar een betere begeleiding voor startende leraren in de vorm van een inwerkprogramma met persoonlijke begeleiding. Als hogeschool leiden we steeds nauwer samen op met onze partnerscholen. Zo brengen we praktijk en theorie dichter bij elkaar en merken we dat startende docenten minder snel uitvallen.”
2. Meer vraag naar pedagogische kennis
Het klonk zo mooi, de doelstelling van passend onderwijs: alle kinderen gaan zo veel mogelijk naar een reguliere school. In de praktijk vereist dat van leraren dat ze meer en meer kennis hebben op het gebied van pedagogiek en jeugdhulp. “Vanuit de praktijk groeit de behoefte aan breed opgeleide professionals met kennis op het snijvlak van jeugdzorg en onderwijs”, weet Jantine Kuijpers, academiedirecteur Primair Onderwijs. “Vandaar dat wij volgend jaar september starten met een dubbele bachelor-opleiding Pabo-pedagogiek. Studenten pedagogiek kunnen vanaf het tweede jaar starten met de Pabo, zodat we leraren opleiden met een SKJ-registratie, die breed zijn opgeleid en naast didactische vaardigheden beschikken over kennis van gezinssystemen en de zorgstructuur die rondom een school aanwezig moet zijn." Die pedagogische kennis is hoog nodig, merkt ook Willem. “Het onderwijs wordt ook veel opzichten diverser. Denk aan diversiteit in culturele achtergronden die je in de klas of groep hebt, maar ook aan vraagstukken over seksualiteit. Dit zorgt ervoor dat de pedagogische kwaliteiten van de leraar belangrijk zijn in de brede vorming van de leerling of student.”
3. Blijf jezelf uitvinden
Waar promotie tot directeur vroeger de enige mogelijke carrièremove was in het onderwijs, is specialisatie binnen het beroep tegenwoordig een veel gekozen carrièrestap. “Denk aan docenten die zich specialiseren als decaan, schoolopleider, coach of leerlingbegeleider”, somt Willem op. “Ook in het basisonderwijs ontstaat steeds meer ruimte voor professionele ontwikkeling”, vult Jantine aan. “In het basisonderwijs zien we vooral dat docenten zich specialiseren in een bepaalde leeftijdsgroep. Vorig jaar zijn we daarom gestart met de Pabo-pilot ‘Het jonge kind’, waarbij Pabo-studenten zich vanaf het tweede jaar specialiseren in de ontwikkeling en het leren van het jonge kind. Dit jaar starten we met de vervolgpilot ‘Het oudere kind’, gericht op de leeftijdsgroep 8 t/m 14 jaar. Daarmee richten we ons dus op de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs. Studenten van de Pabo gaan binnen deze minor voor het eerst stagelopen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs.” Juist die verandering van onderwijscontext kan erg leerzaam zijn, voorspelt Willem. “Denk aan een basisschoolleerkracht die gaat werken in het voortgezet onderwijs, of een leraar in het VO die een tweede bevoegdheid wil behalen, of die overstapt naar het mbo. De Onderwijsraad pleitte in 2018 nadrukkelijk voor meer loopbaanmogelijkheden. Met onze flexibele opleidingen en ons nascholingsaanbod spelen we hier mooi op in.”
4. De wondere digitale wereld
Je eigen airpods maken van geklutste eieren en een batterij. Of zoenen om hooikoorts tegen te gaan. Online verschijnen af en toe de meest bizarre nieuwsberichten en filmpjes. Maar hoe onderscheid je als leerling onzin van echt? "We zien dat steeds meer scholen aan de slag gaan met lessen mediawijsheid", antwoord Jantine. "Hiervoor, en om te werken aan je digitale didactische vaardigheden, hebben we een eigen Innovation Lab, waar studenten ontwerpen maken van digitale lesproducten en werken aan vaardigheden in digitale geletterdheid. Mediawijsheid is één van de speerpunten. Want hoe leer je leerlingen dat alles wat ze op Facebook, TikTok of YouTube zien niet altijd waar is?” “Bovendien”, vult Willem aan, “wordt online lesgeven en begeleiden steeds belangrijker. Daarin heeft de hele onderwijssector vanwege corona een steile leercurve laten zien. Technisch is veel mogelijk, maar didactisch en pedagogisch is hierin nog veel te winnen.”
5. Behoefte aan kennis uit de praktijk
Van rijinstructeur tot chefkok; bekijk het CV van een willekeurig handjevol VO- en MBO-docenten en je staat versteld van de gevarieerde routes die ze hebben afgelegd om hun bak aan praktijkervaring met passie over te brengen in het onderwijs. “Steeds meer professionals uit het werkveld verruilen hun baan voor een toekomst in het onderwijs”, merkt ook Willem. “Scholen staan te springen om deze gemotiveerde professionals uit het werkveld, die de kneepjes van het vak overdragen op de volgende generatie. Deze zijinstromers kiezen voor een van onze flexibele opleidingen, waarbij ze via gepersonaliseerde routes hun leeruitkomsten aantonen. Daardoor wordt de stap om voor het onderwijs te kiezen, voor veel mensen kleiner. Precies wat we willen: van kantoor naar het beroepsonderwijs. En dat levert het inzicht op dat opleiden voor een concreet beroep specifieke didactische vaardigheden vraagt.”
Aan de slag met jouw ontwikkeling?
Wil jij meer weten over één van bovenstaande ontwikkelingen in het onderwijs? Of wil je aan de slag met jouw eigen ontwikkeling? Ontdek onze onderwijs opleidingen via onze website of mail naar studentinfo@nhlstenden.com.