Harmen van der Ende

Afbeelding
Harmen_van_der_Ende
“De opleiding is als het ware de ontbrekende schakel tussen de werkvloer en bijvoorbeeld het kantoor van een scheepswerf”
Harmen van der Ende
Docent Ad Maritieme Techniek duaal

Harmen van der Ende (58) is een van de docenten bij de associate degree (Ad) Maritieme Techniek van het Maritiem Instituut Willem Barentsz (MIWB). Hij geeft sinds 1993 les en drie jaar geleden ontwikkelde hij samen met een collega de Ad-opleiding om aan te sluiten bij de vraag uit het werkveld. Hij is erg te spreken over het duale aspect van de opleiding, waarbij studenten werken en studeren combineren. Hij vertelt waarom de associate degree duaal een waardevolle toevoeging is op het studieaanbod.

Onderwijscarrière

“Voordat ik het onderwijs inrolde, werkte ik bij verschillende rederijen als maritiem officier. In 1993 kreeg het MIWB op Terschelling een simulator en ik werd gevraagd om hiervoor een van de instructeurs te zijn. Zo begon mijn carrière in het onderwijs. Een aantal jaar geleden werden ik en een collega gevraagd om de duale associate degree op te zetten voor NHL Stenden, die in het aanbod kwam naast de bachelor en master waarvoor ik ook al docent was.”

Het belang van de associate degree

“Die duale associate degree moest aansluiten op de behoefte vanuit het werkveld, dus we hebben van tevoren veel gesprekken gehad met verschillende stakeholders. We hebben alles in samenspraak met de beroepsgroep en onderwijskundigen opgesteld. De opleiding is als het ware de ontbrekende schakel tussen de werkvloer en het kantoor van een scheepswerf bijvoorbeeld. Het heeft voordelen voor zowel bedrijven als studenten. Het bedrijf hoeft bijvoorbeeld geen mensen intern op te leiden en de studenten blijven op de werkvloer waar ze hun nieuwverworven kennis meteen toepassen in de praktijk.”

“De opleiding is als het ware de ontbrekende schakel tussen de werkvloer en bijvoorbeeld het kantoor van een scheepswerf”

Duaal studeren

“Onze studenten werken altijd in de maritieme industrie en -dienstverlening terwijl ze deze studie doen. Vaak hebben ze een mbo-4-opleiding, zijn ze aan het werk en is een fulltime bacheloropleiding geen optie. De Ad is voor hen de ideale optie en studenten zouden na afloop zelfs nog voor hun bachelordiploma kunnen gaan. Het bijzondere van de Ad is dat het bedrijf waar de student werkt, zelf ook enige invloed heeft op het studieverloop. De student voert opdrachten uit bij zijn eigen werkgever en die heeft er weer profijt van. Daarnaast levert het bedrijf een bedrijfscoach die de student tijdens de studie begeleidt. Zo blijft de opleiding nauw verbonden met het werkveld en ontstaat er een waardevolle driehoek tussen opleiding, student en de praktijk.”

“Dit is een ideaal vervolg op een maritieme mbo-opleiding waarbij je blijft werken en je verder ontwikkelt”

Initiatief bij student

“Als docenten hebben we een coachende rol in die driehoek. We geven natuurlijk wel eens instructie, maar we willen voorkomen dat we alleen maar aan het zenden zijn. Docenten hebben bij de Ad dus niet echt een traditionele rol. De student moet zelf het initiatief nemen, ook in het contact met de bedrijfscoach op het werk. Laatst kwam er bijvoorbeeld een student bij me die het allemaal even niet meer wist. Toen ik vroeg of hij al met zijn bedrijfscoach had overlegd, was het antwoord nee. Soms is het dus wennen voor studenten, omdat ze vaak vanuit het mbo meer structuur gewend zijn. Maar de bedrijfscoaches staat wel voor ze klaar; ze moeten er alleen zelf naartoe stappen. Ik hoor van studenten trouwens dat ze door de Ad veel beter de achterliggende gedachte begrijpen van wat ze op het mbo hebben gedaan.” “

De Ad Maritieme Techniek is nauw verbonden met het werkveld”

Onderwijs van de toekomst

“NHL Stenden heeft Design Based Education als onderwijsconcept en dat is deze opleiding in optima forma. Studenten werken samen met docenten en het werkveld, voeren échte opdrachten uit en brengen de theorie direct in de praktijk. Ik denk dat deze manier van leren de komende jaren steeds meer een vlucht gaat nemen. Ook ik als docent heb er veel aan; als ik het even niet weet, dan stap ik gewoon naar een bedrijf om te vragen: ‘Hoe doe jij het nou?’ Ik blijf dus zelf ook mijn leven lang leren en hoe dichter ik bij de praktijk sta, hoe meer ik zie.”