Afbeelding
1. Persoonsgerichte zorg is een must
Tijdens haar onderzoek werden op 12 locaties van 6 verschillende zorginstellingen in Noord-Nederland oudere mensen met een verstandelijke beperking en dementie geobserveerd door zogenaamde ‘mappers’. Per locatie 4-6 personen tegelijk, 6 uur lang. Feija: “Door lang en intensief te observeren, krijg je inzicht in wat cliënten meemaken gedurende de dag en wat er gebeurt als de medewerker even niet bij de groep is. Deuren die open en dicht gaan, koude luchtvlagen, een onrustige mede-cliënt; elk klein ding kan invloed hebben op het welzijn van de cliënt. Deze observaties geven inzichten in de persoonlijke behoeftes van de cliënt en hoe deze de zorg ervaart. Hier kan de werkwijze op worden aangepast. Dat is echt persoonsgerichte zorg”, knikt ze. “Mijn onderzoek wees daarbij uit dat zorgprofessionals door deze aanpak meer kennis en vaardigheden kregen in de dagelijkse zorg.”
2. Sla een brug tussen zorg en welzijn
“Er is momenteel te weinig bewustzijn bij zorgprofessionals over de verbinding tussen zorg en welzijn”, vindt Feija. “Een verklaring hiervoor is dat van oudsher in de verstandelijk gehandicaptensector de nadruk ligt op sociale participatie van de cliënt”, legt ze uit. “Daar staat tegenover dat er een zorgaspect bij komt kijken wanneer cliënten ouder worden. Een combinatie van beide zou een betere vorm kunnen zijn. Daarnaast zijn zorgmedewerkers enorm bevlogen mensen. Cliënten zijn bijna familie voor ze. Veelal zorgen ze voor een langere periode voor dezelfde mensen, waarbij de mogelijkheid ontstaat dat de zorg niet meebeweegt met de veranderende zorgvraag van de cliënt. DCM is een van de methodes die zorgprofessionals hierbij kan ondersteunen.”
3. Denk vanuit de persoon
Vaak wordt er in de zorg nog over de cliënt gesproken. Volgens Feija is ook dit een kwestie van bewustwording. “We willen denken vanuit de mens. We zeggen daarom niet ‘verstandelijk gehandicapten’, maar mensen met een verstandelijke beperking”, legt ze uit. “Daarmee doe je eigenlijk al een stap richting de persoon en stel je de mens centraal. Voor de beeldvorming is woordkeuze belangrijk”, benadrukt Feija.
Daarnaast ligt er volgens haar ook een taak voor zorginstanties om persoonsgerichte zorg onderdeel te laten zijn van het DNA van de instelling. “Individuele zorg is iets anders dan persoonsgerichte zorg en je verplaatsen in de zorgbehoevende”, verduidelijkt Feija. “En het gaat verder dan alleen de werkvloer; je zou het in alles terug moeten zien, tot en met de missie en visie van zorgorganisaties.”
4. Betrek de hele organisatie bij het zorgvraagstuk
De terugkoppeling van de observaties moet volgens Feija zo breed mogelijk ingezet worden. “Betrek het liefst zoveel mogelijk verschillende mensen uit de organisatie”, bepleit ze. “Van schoonmakers tot en met het hoger management, want iedereen heeft een rol in het leven van clienten. Zo verzamel je alle beschikbare informatie over een cliënt en kun je ervoor zorgen dat de zorgverlening op eenzelfde manier wordt uitgevoerd en uitgedragen.”
Meer weten?
Wil je nog meer inzicht krijgen in de onderzoeksresultaten van Feija en Dementia Care Mapping in het algemeen? Of wil je samen met Feija en het lectoraat de onderzoeksresultaten toepassen binnen jouw organisatie? Stuur dan een mail naar feija.schaap@nhlstenden.com.