Tweede jaarlijkse Thorbecke Academie conferentie: AI - blessing or a curse?

Arnoud Engelfriet, specialist in ICT-recht aan de Vrije Universiteit, benadrukte dat AI geen menselijke eigenschappen heeft en alleen werkt met ingevoerde data. De conferentie, gericht op studies voor het publieke domein, onderzocht de impact van AI, met de aanstaande Europese AI Act als achtergrond. Deze wetgeving legt ethische en juridische kaders vast voor het gebruik van AI om recht te doen aan wereldwijde zorgen.

Hoe maken we de juiste keuzen bij de toepassing van AI. Er zijn geen makkelijke antwoorden. We zullen recht en ethiek moeten verbinden aan het gebruik ervan.

Arnoud Engelfriet – specialist ICT-recht aan de Vrije Universiteit

Thorbecke Academie in de frontlinie van AI en politieonderzoek

Richard Delger, directeur van de Thorbecke Academie, benadrukte het belang van AI in een welkomstwoord, waarbij hij een video gebruikte die vloeiend meerdere talen sprak met behulp van AI. Hij wees echter ook op de donkere kant van AI, met cybercriminaliteit en desinformatie als serieuze bedreigingen die niet genegeerd kunnen worden. Hij behandelde belangrijke kwesties zoals samenwerking met de politie in Nedersaksen, AI-toepassingen in politieonderzoek en discussies over de rol van AI in de samenleving.

De Thorbecke Academie werkt internationaal aan het versterken van de banden met de politie in de deelstaat Nedersaksen, omdat georganiseerde criminaliteit niet stopt bij landsgrenzen. Jens Burrichter, liaison-officer vanuit Nedersaksen, benadrukte de noodzaak van samenwerking in de strijd tegen internationale criminaliteit, vaak gerelateerd aan drugs. Hij sluit samenwerking met de academie op het gebied van kennis over cybercrime niet uit. In het politieonderzoek van Robert Telle en zijn team bleek een AI-toepassing cruciaal te zijn.

De kwetsbaarheid van AI 

Hoewel AI veel mogelijkheden biedt, moeten we ook voorzichtig zijn. Klaas Dijkstra, Lector in Computer Vision & Data Science, stelt dat de AI-hype wellicht over zijn hoogtepunt heen is en relativering nodig heeft. Het ethische vraagstuk rond AI blijft centraal.

De bijdrage van Saul Johnson, docent en onderzoeker bij de Maritieme IT Security Research Group van NHL Stenden hogeschool, leverde pakkende voorbeelden op hoe AI te misleiden is. Johnson waarschuwt voor de kwetsbaarheid van AI, die kan worden misleid door verkeerde data. Het belang van menselijke beoordeling blijft cruciaal, zoals ook Willem Bantema en Jurjen Jansen benadrukken.

AI in het publieke domein 

Lector Bestuur en Digitalisering Willem Bantema deelde een recent onderzoek uitgevoerd door studenten. Daaruit bleek dat burgers online monitoring door de politie eerder accepteren dan dat dit door gemeenten gebeurt. Daarbij is het van belang dat mensen vooraf geïnformeerd worden over het feit dat er monitoring plaatsvindt. Gebruik maken van fake-accounts op internet scoort slecht bij het publiek. De politie doet er goed aan zichtbaar en herkenbaar te zijn als er sprake is van online monitoring. Samen met Engelfriet voerde hij aan de hand van enkele prikkelende stellingen een discussie met de zaal. Ook daarin kwam naar voren dat de meeste aanwezigen de menselijke toetsing prevaleerden. AI kan hooguit helpen het werk te vergemakkelijken

Jurjen Jansen maakt als lector eveneens deel uit van de onderzoeksgroep Cybersafety verbonden aan de Thorbecke Academie. In zijn inleiding samen met Thijs van Valkengoed, specialist cybercrime bij de politie en verbonden aan de Politieacademie, benadrukte hij de wens bij de Nederlandse politieorganisatie om beter grip te krijgen op de snelle ontwikkelingen t.a.v. online criminaliteit. ‘Er wordt geïnvesteerd in een digitaal slagvaardiger politiekorps.’

Grensoverschrijdende samenwerking 

Samenwerking met de politie in Nedersaksen, AI-toepassingen in politieonderzoek en discussies over AI's rol in de samenleving vormen belangrijke thema's op de conferentie. De bijdragen van experts benadrukken de noodzaak van kritische reflectie en ethische inbedding in het gebruik van AI, met oog op zowel veiligheid als maatschappelijke verantwoordelijkheid. De Thorbecke Academie blijft vooroplopen in het agenderen van deze complexe kwesties, waarbij de wens om een veiligheidscampus in Assen te starten en grensoverschrijdende samenwerking te bevorderen hoog op de agenda staat.