Zelf in Beeld is een behandelprogramma voor kinderen met aan autisme gerelateerde problemen. Tot nu toe was er weinig bekend over beeldende therapie bij deze doelgroep. Wat houdt het precies in? Wat zijn de problemen waarmee de kinderen worden aangemeld? Wat is de bijdrage van de therapeut? In haar promotieonderzoek geeft Celine Schweizer antwoord op deze vragen.
Samenwerkingspartners: opleiding Vaktherapie NHL Stenden Hogeschool, Het Fries Museum, Rijksuniversiteit Groningen, Matrixlyceum Drachten, twee SO basisscholen
* Looptijd promotieonderzoek Zelf in Beeld (deeltijd): 2012 - 2020
Looptijd vervolgonderzoek Atelier Connect: okt 2021 - juni 2022
Looptijd Implementatieonderzoek Zelf in Beeld in het speciaal basisonderwijs: dec 2021 - dec 2022
In 20212 startte Celine Schweizer met haar promotieonderzoek naar de resultaten van beeldende therapie voor kinderen met aan autisme gerelateerde problemen. Vaak worden deze kinderen naar beeldende therapie verwezen wanneer ze onzeker zijn, negatieve gedachten hebben over zichzelf of moeite hebben met plotselinge veranderingen. Ook voor het woorden geven aan wat er in ze omgaat en het begrijpen van sociale omgangsvormen worden zij vaak verwezen naar beeldende therapie.
Op basis van interviews met experts, een systematisch literatuuronderzoek en een Delphistudie is het behandelprogramma Zelf in Beeld ontwikkeld en zijn er twee meetinstrumenten ontwikkeld om de behandeling en het handelen van de therapeuten te monitoren. Zelf in Beeld is geëvalueerd in een mixed methods design met vragenlijsten ingevuld door kinderen, ouders en leerkrachten, het bespreken van video’s met ouders en therapeuten en geschreven aanvullende bevindingen van de deelnemers aan het onderzoek.
Het behandelprogramma Zelf in Beeld is zo geschreven dat het voor elk kind kan worden ingezet. Iets maken met beeldende materialen staat centraal in het behandelprogramma. Het idee erachter is dat het voor deze doelgroep makkelijker is om contact te maken wanneer ze met iets bezig zijn. Elk materiaal biedt andere mogelijkheden.
Een meerderheid van de kinderen die dit programma heeft gevolgd, is na afloop flexibeler en spontaner. Ook kunnen ze beter uiten wat er in hun hoofd omgaat. De meeste kinderen zitten beter in hun vel, zowel thuis als in de klas.
Op dit moment lopen er twee concrete vervolgprojecten. Het eerste project is het Atelier Connect in het Fries Museum in Leeuwarden. Een groep van twaalf jongeren met extra ondersteuningsbehoefte werkt in dit atelier onder leiding van de museumdocent, een beeldende vormingsdocent van het Matrixlyceum in Drachten en twee vierdejaars studenten van de opleiding Vaktherapie van NHL Stenden Hogeschool. Doel van het Atelier Connect is om te onderzoeken in hoeverre de leerlingen via het beeldend werken in het atelier van het museum een positiever zelfbeeld en sociaal communicatief gedrag ontwikkelen.
Het tweede project is de implementatie van de behandelmethode Zelf in Beeld in het speciaal basisonderwijs. Voor dit project is in november 2021 een KIEM subsidie toegekend. Op een school in Sneek en een school in Arnhem wordt gekeken wat Zelf in Beeld oplevert voor kind, ouders en vooral ook hoe de leerkracht de extra ondersteuning ervaart. Ook bij dit project zijn vierdejaars studenten van de opleiding Vaktherapie betrokken.
Deze korte animatie laat in 3 minuten zien wat het promotieonderzoek van Celine Schweizer inhoudt.
U kunt hier de dissertatie (promotieonderzoek) inzien.
