Afbeelding
1: Niet iedereen kan meekomen.
“Als sociaal werker wil je dat je cliënt meekomt maar daarvoor moet je zelf ook over de juiste digitale vaardigheden beschikken. Er is een behoorlijk aantal cliënten dat moeite heeft met het invullen van digitale formulieren zoals een belastingaangifte of met het doen van een aanvraag bij de gemeente. Hierdoor haken ze af of is er hulp vanuit het sociaal werk noodzakelijk. Maar ook veel sociaal werkers vinden het moeilijk online de weg te vinden en kunnen daardoor cliënten niet goed helpen. Als je deze vaardigheden niet hebt, groeit het gevoel van schaamte en wordt de kloof met collega’s die wel over kennis van de digitale samenleving beschikken vaak groter.”
2: De problematiek verandert. Offline wordt online.
“We moeten beseffen dat het online leven steeds belangrijker wordt en het gedrag waar je offline mee in de problemen komt ook online aanwezig is. Kennis van gameverslaving of digitaal pesten is bijvoorbeeld noodzakelijk om adequaat hulp te bieden. Criminaliteit verplaatst zich naar cybercriminaliteit en cliënten zijn online vaak zeer kwetsbaar. Dat zien we onder andere in het loverboycircuit. Het eerste contact met meiden is vaak via Instagram en ook wanneer een slachtoffer in een later stadium in een gesloten instelling zit ter bescherming van zichzelf, is er vaak toch nog contact met de loverboys door middel van sociale media. Als zorgverlener is het cruciaal gedrag op social media te bespreken.
3: Er komen nieuwe vraagstukken
“Hoe gaan we om met de informatie en gegevens van cliënten die wij digitaal ontvangen? Welke digitale middelen gebruiken we hiervoor en zijn deze veilig genoeg? Wordt een Whatsappgesprek bijvoorbeeld opgeslagen en zijn er afspraken in de organisatie over het gebruik van sociale media? Wat doe je bijvoorbeeld op het moment dat een cliënt je via je persoonlijke social media accounts benadert? Het zijn vragen waar veel organisaties in het sociale domein niet of onvoldoende mee bezig zijn. Het zijn ook vragen die raken aan de sociale kwaliteit van ons leven.
De vraag wat het effect van digitalisering op ons welzijn is, groeit ook. Regelmatig online zijn kan zorgen voor stress en het niet goed mee kunnen komen kan zorgen voor exclusie. Zo leven er veel meer vraagstukken waar het werkveld het antwoord ook nog niet op heeft. Die antwoorden moeten wel gevonden worden of politiek aangezwengeld. Je kunt als sociaal werker deze vraagstukken alleen signaleren als je weet welk effect dit heeft op de samenleving. Dat begint met weten wat er in de digitale samenleving speelt.”
Docent Marcha Hartman is senior docent en onderwijsontwikkelaar aan de opleiding Social Work. Zij is verbonden aan het lectoraat iHuman-Welzijn Zorg Digitaal. Benieuwd naar het studieaanbod op het gebied van sociaal werk? Bekijk het aanbod op nhlstenden.com.