Hoe komt het toch dat op de basisschool zoveel meer juffen zijn dan meesters? En wat kunnen we eraan doen? Het zijn vragen die de politiek en onderwijsland al jaren bezighouden. Van alle basisschoolleerkrachten in Nederland is slechts 13 procent man, blijkt uit een rapportage van het ministerie van OCW. Dat moet anders, vindt onder meer een meerderheid in de Tweede Kamer. "Ik hecht er belang aan dat er meer diversiteit voor de klas komt, waaronder meer mannen", reageert demissionair onderwijsminister Mariëlle Paul.
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, weten betrokkenen. “Al heel lang doen we ons best om meer mannen geïnteresseerd te krijgen voor het leraarschap in het basisonderwijs”, vertelt Volkert Mollema van de pabo bij NHL Stenden. De pabo is het voorportaal om op de basisschool voor de klas te komen staan. De opleiding biedt de hogeschool in het hele Noorden aan in verschillende varianten.
Mooie ontwikkeling
In het huidige studiejaar was van het totaal aantal eerstejaarsstudenten aan de pabo bij NHL Stenden 27 procent man. In Leeuwarden bij de voltijdvariant lag dat percentage zelfs op 39 procent en was bovendien weer sprake van een stijging van het aantal mannen dat voor deze studie koos. Mollema: “Een mooie ontwikkeling. Daar zijn we hartstikke blij mee, maar het kan altijd beter. Onze ervaring is helaas dat na of tijdens het eerste jaar toch een aantal mannelijke studenten de studie voortijdig afbreekt.”
Zoals zo vaak bij dergelijke constateringen is er niet één specifieke reden aan te wijzen, zegt Mollema. “Daar liggen meerdere oorzaken aan ten grondslag.” Een ervan is volgens Mollema dat ze toch een ander beeld hebben van de opleiding. “De praktijk blijkt dan toch niet helemaal overeen te komen met hoe ze van tevoren de studie voor zich zien. Daarom zeggen we ook: oriënteer je goed. Ga in gesprek met docenten van de opleiding, studieadviseurs en zeker pabostudenten.”
Oriëntatie en begeleiding
De perfecte gelegenheid voor studenten in spe die de pabo overwegen, doet zich komende zaterdag voor. Tijdens de open dag van NHL Stenden verwacht Mollema op de pabolocaties Assen, Emmen, Groningen, Leeuwarden en Meppel ook dit jaar weer veel studiekiezers, die uitzoeken of de opleiding tot leraar in het basisonderwijs iets voor hen is. “Het bezoeken van een open dag helpt je bij het maken van je studiekeuze. De open dag is niet het enige middel, maar wel een waardevolle.”
Naast het adviseren om je goed en volledig te laten informeren over wat de opleiding inhoudt, doet de pabo zelf ook van alles om de mannelijke studenten aan boord te houden, zegt Mollema. “En dat geldt natuurlijk voor al onze studenten: goede begeleiding. We merken bijvoorbeeld dat jongens in het eerste jaar liever stagelopen in bovenbouwklassen en dat ze later hun eigen moment kiezen om stage te lopen bij de kleuters. Dan moeten we daar naar luisteren en in meebewegen.”
Doorstroommogelijkheden
Daarnaast pleit Mollema nog voor een verandering bij de basisscholen zelf. “Het zou goed zijn als er voor leraren in het basisonderwijs doorstroommogelijkheden zijn. Als je als meester of juf in het basisonderwijs een stap wilt maken, word je vaak directeur en dan sta je niet meer voor de klas. Oplossing kan dan zijn dat je als leerkracht senior kan worden en in die rol jonge collega’s begeleidt of ondersteunt. En het zou goed zijn als er meer ruimte komt voor specialiteit. Dat een leraar bijvoorbeeld meer lessen bewegingsonderwijs geeft of techniek. Dat maakt het vak voor mannen nog aantrekkelijker.”