Afbeelding
De digitalisering van de maatschappij levert ons talloze voordelen op, maar brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee die onze veiligheid, privacy en algemeen welzijn in gevaar kunnen brengen. In de steeds verder digitaliserende wereld zijn veiligheid en privacy dan ook van cruciaal belang; niet alleen voor individuen, maar ook voor bedrijven en overheden.
In hun redes gingen dr. Jansen en dr. Bantema in op vraagstukken als: hoe verhogen we de digitale weerbaarheid van burgers? Welke veiligheidsuitdagingen komt het openbaar bestuur tegen in het digitale domein? En wat is de rol en bevoegdheid van burgemeesters bij online handhaving?
Een positieve benadering van de mens in digitale veiligheid
Jansen benadrukte het maatschappelijk belang om digitale incidenten zoveel mogelijk te voorkomen en de impact ervan te reduceren. “Dat doen we niet door alle systemen helemaal dicht te timmeren. Een bepaalde mate van openheid blijft noodzakelijk als we willen profiteren van digitalisering. Het antwoord op deze uitdagingen ligt dan ook niet in het nemen van meer complexe, technische maatregelen, maar in digitale weerbaarheid. Digitale weerbaarheid omvat naast technische, ook organisatorische en menselijke aspecten.” Jansen richt zich in zijn onderzoek vooral op de menselijke aspecten. “We moeten erkennen dat de rol van de mens in digitale veiligheid een cruciale is. De mens moet meer centraal worden gesteld en worden behandeld als een potentieel sterke schakel die bijdraagt aan de oplossing.” Ook benadrukt Jansen dat digitale veiligheid de verantwoordelijkheid is van ons allemaal. “Een holistische benadering en samenwerking zijn de sleutel tot adequate digitale weerbaarheid: het bestrijden van digitale dreigingen vereist een gezamenlijke inspanning van individuen, bedrijven, overheden en de maatschappij als geheel.”
Dr. Jurjen Jansen: “De mens is een essentiële en in potentie sterke schakel in de digitale veiligheidsketen die we moeten faciliteren.”
De rol van de overheid in een digitaliserende samenleving
Bantema richt zich op de vraag hoe de overheid op een effectieve manier kan anticiperen en bijdragen aan veiligheid in een digitaliserende samenleving. “In de laatste twee jaar is duidelijk geworden dat de on- en offline wereld sterk door elkaar lopen. Maatschappij en technologie ontwikkelen zich sneller dan overheden en het recht. Hierdoor kunnen maatschappelijke waarden zoals privacy en de vrijheid van meningsuiting, onder druk komen te staan. En dat leidt tot fricties.” Naast het in kaart brengen van de bestuurlijke veiligheidsuitdagingen rond digitalisering vraagt Bantema ook meer aandacht voor bevoegdheden van burgemeesters bij online handhaving en signalering. “Er gaat momenteel veel aandacht uit naar bevoegdheden en naar wat kan en mag maar er is meer onderzoek en aandacht nodig voor andere mogelijkheden, bijvoorbeeld via communicatie en voor de effectiviteit van aanpakken. Nieuwe technologische ontwikkelingen brengen nieuwe risico’s met zich mee maar bieden daarnaast overheden ook kansen om hun beleid, handhaving en dienstverlening slimmer in te richten.”
Dr. Willem Bantema: “Maatschappij en technologie ontwikkelen zich sneller dan overheden en het recht. Dat leidt tot fricties.”
Over de lectoren
Dr. Jurjen Jansen is sinds 2010 werkzaam voor NHL Stenden en sinds 2022 als lector verbonden aan de Onderzoeksgroep Cybersafety. Hij is lector Digitale Weerbaarheid van Mens en Organisatie en tevens als senior onderzoeker verbonden aan de Politieacademie, sector Kennis en Onderzoek. Daar houdt hij zich primair bezig met de ontwikkel- en veranderopgave voor een digitaal vaardige politie. Jansen heeft veel ervaring met hoogwaardig praktijkgericht onderzoek op het gebied van digitalisering en veiligheid. Naast diverse presentaties op uiteenlopende conferenties, symposia en themabijeenkomsten, heeft hij meerdere (wetenschappelijke) publicaties op zijn naam staan.
Dr. Willem Bantema werkt sinds 2017 aan NHL Stenden Hogeschool/Thorbecke Academie. Hij promoveerde in 2016 als rechtssocioloog aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij heeft inmiddels twaalf jaar ervaring op het gebied van kwalitatief hoogwaardig praktijkgericht onderzoek en is nu ruim vijf jaar actief op het gebied van bestuur en digitalisering waar hij met zijn team een sterk agenderende rol heeft. Bantema is onder andere bekend van het onderzoek ‘Burgemeesters in cyberspace’ en de ‘Black Box van de Gemeentelijke Online Monitoring’. Hij publiceert geregeld over het onderzoek en deelt zijn kennis met uiteenlopende doelgroepen waaronder de beroepspraktijk, studenten en ook populariserende bijdragen voor een breed publiek.
Over de onderzoeksgroep
De missie van de Onderzoeksgroep Cybersafety is om de veiligheid in de digitaliserende samenleving te bevorderen. Vanuit deze missie heeft de Thorbecke Academie – onderdeel van NHL Stenden Hogeschool – twee nieuwe lectoren aangesteld. Waar Jansen zich richt op de digitale weerbaarheid van mens en organisatie, richt Bantema zich met name op goed en effectief bestuur van veiligheid binnen het digitale domein.
Meer weten of samenwerken? Bekijk de website.
