Wat is de aanleiding voor het project?
Het project ‘LeerSaam Noord’ onderzoekt hoe verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen (van verschillende niveaus) en verzorgenden in een leerteam samen werken en leren. Dit gebeurt op vijf plaatsen: in 2 ziekenhuizen, 2 revalidatiecentra en een organisatie voor langdurige zorg/thuiszorg. Deze leerteams gaan besprekingen houden. Deze hebben als doel de eigen regie van zorgvragers te bevorderen en hun zo lang mogelijk goed te laten functioneren in het dagelijks leven. In de besprekingen wordt alle beschikbare kennis en informatie gebruikt volgens een specifieke leermethode. Dat kan gaan over val- of infectierisico en vooral persoonlijke informatie over wat zorgvragers belangrijk vinden. Zij kunnen daardoor beter zelf (mee)beslissen over de zorg. Het onderzoek wordt door samenwerkende onderzoekers in het Noorden uitgevoerd. Uit de opbrengst moet blijken of de leermethode de zorgverleners helpt in hun beroepsrol. Daarnaast of zorgvragers hierdoor daadwerkelijk meer inbreng hebben, persoonsgerichte zorg ontvangen en hun functioneren in het dagelijks leven meer aandacht krijgt.
Welk probleem lost het project op?
Om als zorgverleners met verschillend opleidingsachtergrond in de praktijk van alle dag tijd te nemen om samen te leren, te werken aan evidence based practice, het perspectief van de zorgvrager goed te begrijpen en zorg te bieden die persoons gericht is en waarbij het functioneren van de zorgvrager centraal staat in plaats van zijn ziekte is niet eenvoudig. Door leernetwerken op te starten, en daarin concrete casussen te bespreken met behulp van een methode die door onderzoekers, verpleegkundigen en patiëntvertegenwoordigers samen verder ontwikkeld wordt, hopen we een manier te vinden om dit wel te realiseren en te borgen voor de langere termijn. De kennis die we hierbij opdoen zal worden gedeeld zodat ook andere organisaties er gebruik van kunnen maken.
Wie is het projectteam?
Onderzoeksteam:
Dr. M van der Cingel, lector NHL Stenden
Dr. H. Stallinga, senior onderzoeker verpleegkunde UMCG
Dr. H. Reinders-Messelink, senior onderzoeker NHL Stenden
C. van den Boogaard, docent onderzoeker NHL Stenden
G. Veldman, docent onderzoeker NHL Stenden
Prof. Dr. E. Finnema, hoogleraar verplegingswetenschap UMCG
Studenten:
Studenten kunnen deelnemen aan de leernetwerken en werken mee als studentonderzoekers. In de leernetwerken kunnen mbo en hbo-studenten het onderzoekend leren bevorderen door verhelderingsvragen te stellen. Met de inzet van studenten wordt een andere diversiteit toegevoegd aan de leernetwerken. Juist studenten kunnen het onderzoekend leren bevorderen omdat zij, mits er sprake is van een veilige context, nieuwsgierig zijn en verfrissende vragen stellen.
Studentenonderzoekers van hbo-v, masteropleiding Verplegingswetenschap en andere opleidingen dragen bij aan de verzameling en analyse van data.
Hoe pakt het projectteam dat aan?
Op 5 locaties zijn leernetwerken van verpleegkundigen met verschillende opleidingsachtergrond ingericht. Zij komen maandelijks bij elkaar om aan de hand van casusbesprekingen samen te leren hoe de zorg meer op het functioneren gericht en persoonsgericht vorm gegeven kan worden. Elk leernetwerk heeft een facilitator die het proces begeleid. De 5 facillitators komen zelf ook maandelijks bij elkaar in het onderzoeksleernetwerk. Aan het onderzoeksleernetwerk nemen naast de onderzoekers ook 2 patiëntvertegenwoordigers en een beleidsmedewerker van Zorg Belang deel, om bij alles wat we bespreken het patiëntenperspectief goed in beeld te hebben / leidend te laten zijn. In deze besprekingen krijgen de facilitators methoden aangereikt waar ook mee wordt geoefend en worden ervaringen met de leernetwerkbijeenkomsten gedeeld.
De leernetwerkbijeenkomsten worden m.b.v. videoopnames gemonitord. Daarnaast worden op 3 meetmomenten middels vragenlijsten, statusonderzoek en interviews informatie verzameld over persoonsgerichte zorg, het functioneren, gezamenlijke besluitvorming en hoe de verpleegkundigen het leren in de leernetwerken ervaren.
Wat zijn de voornaamste (of voorlopige) resultaten?
Deelnemers hebben behoefte aan inhoudelijke casusbespreking en ervaren het als zeer waardevol hiervoor tijd te hebben; anderzijds ervaren ze het nog wel als extra waarvoor normaal gesproken geen tijd is/wordt genomen. Ook organisatieveranderingen (in zowel normale situatie als tijdens de coronacrisis) vragen veel aandacht en energie en terwijl mensen dan mogelijk veel aan het leren zijn, nemen ze geen ruimte / tijd voor ‘gaan zitten om te leren’.
- Leren in het leernetwerk vindt plaats op het gebied van aanleren nieuwe werkmethodieken en daarmee experimenteren is belangrijk om erachter te komen wat werkt; deelnemers ervaren daarnaast dat ze veel aannames doen terwijl kennistekorten blijken op o.a. de gebieden van persoonsgerichte zorg en functioneren. Verpleegkundigen ontwikkelen zich in de rol van facilitator door te oefenen met methodieken zoals de Actie Leren Set. Daarmee wordt leiderschap getraind.
- Deelname van patiëntvertegenwoordigers in het onderzoeks-leernetwerk sorteert direct effect op het spreken ‘met’ i.p.v. spreken ‘over’ patiënten; anderzijds bestaat nog wel schroom en zijn er vragen/bezwaren tegen het opnemen van patiënten in de leernetwerken op de locaties. Mogelijk o.a. omdat verpleegkundigen daar ook veelal hun eigen rol bespreken en niet direct de patiënt casus.
https://publicaties.zonmw.nl/leren-en-verbeteren/leersaam-noord/
Zie voor voortgang project ook onze nieuwsbrieven
Projectpartners
NHL Stenden Hogeschool
UMCG
Revalidatie Friesland
MCL
ZuidOostZorg
Zorgbelang
Firda (voorheen Friese Poort en Friesland College)
Hanze Hogeschool
