Mondgezondheid

Binnen de psychiatrie kampen veel patiënten met mondklachten. Dat heeft grote impact op hun kwaliteit van leven en vormt bovendien een groot gezondheidsrisico. Hoog tijd om hier onze tanden in te zetten.

Binnen de psychiatrie zien we dat veel patiënten kampen met klachten als een droge mond, tand- of kiespijn, problemen met kauwen, gaatjes, afgebroken tanden of kiezen of tandvleesproblemen. Dit heeft grote impact op hun kwaliteit van leven en is een groot gezondheidsrisico. In 2017 is het onderzoek naar mondgezondheid bij patiënten met een vroege psychose gestart.

Te weinig aandacht

Tijdens de werkzaamheden binnen de GGZ bleek dat patiënten weinig aandacht besteden aan hun mondgezondheid maar tegelijkertijd ook veel klachten hadden. Ze hadden last van hun mond, konden moeilijk spreken of durfden nauwelijks hun mond te openen. Verpleegkundigen besteden in de praktijk (op een enkeling na) nauwelijks aandacht aan de mondgezondheid van hun patiënten. Dit was in 2017 aanleiding voor de onderzoekslijn mondgezondheid van mensen na een vroege psychose van het lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie. Dit thema vormt de basis voor het promotieonderzoek van Sonja Kuipers.

Groeiende gezondheidsrisico’s

Verschillende studies onder patiënten met een ernstig psychiatrische aandoening (bijvoorbeeld schizofrenie of een ernstige depressie) laten zien dat de mondgezondheid onder de maat is. Een slechte mondgezondheid wordt vaak geassocieerd met een verhoogde kans op chronische aandoeningen, zoals diabetes, hoge bloeddruk, luchtwegaandoeningen en coronaire hartziekten bij patiënten met een ernstig psychiatrische aandoening. De prevalentie van diabetes bij patiënten met een ernstig psychiatrische aandoening is twee tot drie keer hoger vergeleken met mensen uit de maatschappij.

Mensen met een ernstig psychiatrische aandoening hebben 53% meer kans op het krijgen van een cardiovasculaire aandoening en 85% meer kans om daar ook aan te overlijden. Daarom is het zo belangrijk om de mondgezondheid van de populatie met een psychische kwetsbaarheid goed in de gaten te houden en hier werkelijk wat mee te doen. Maar beter nog is het om mondproblemen te voorkomen door preventieve interventies in te zetten.

Bruikbare interventies in de praktijk

Ruwweg 50% van de patiënten heeft geen aanvullende tandverzekering en komt niet bij de tandarts. Bij de mondhygiëniste is ongeveer 80% van de patiënten niet in beeld. In de zorgverlening aan patiënten is het dus een rol van de verpleegkundige om hier actief mee bezig te zijn en interventies in te zetten. Juist aan die interventies ontbreekt het. Vandaar dat het onderzoek zich richt op het ontwikkelen van deze interventies voor verpleegkundigen, zodat zij handvatten hebben om hier in de praktijk mee aan het werk te gaan.