Afbeelding
Om maatschappelijke onrust beter te begrijpen en de openbare orde en veiligheid effectief te bewaken, gaan gemeenten in de regio Midden-Nederland actief aan de slag met online openbare-bronnenonderzoek. Een nieuwe handreiking en protocol vormen de aanleiding voor een gezamenlijk leer- en ontwikkeltraject. Met dit project wordt de brug geslagen tussen beleid, praktijk en wetenschap, zodat gemeenten online onderzoek op een juridisch verantwoorde, ethisch doordachte en praktisch haalbare manier kunnen uitvoeren.
Wat is de aanleiding voor het project?
In het licht van toenemende online aangejaagde ordeverstoringen is recent een handreiking en protocol verschenen voor gemeenten over verantwoord online openbare-bronnenonderzoek. Hoewel deze documenten waardevolle richtlijnen bieden, blijkt dat veel gemeenten nog onvoldoende toegerust zijn om dit daadwerkelijk in de praktijk te brengen. Er is behoefte aan ondersteuning, verdieping en vertaalslagen naar werkbare protocollen en lokale uitvoeringspraktijken. Bestaande werkwijzen zijn vaak versnipperd, de capaciteit is beperkt en kennis ontbreekt soms. Bovendien leven er zorgen dat de nieuwe richtlijnen juist extra beperkingen opleggen aan lokaal handelen. Daarom is het van groot belang dat gemeenten snel en gezamenlijk tot een professionele en gedeelde praktijk komen. Dit project biedt daarin ondersteuning, gericht op kennisdeling, casuïstiek, samenwerking met partners als politie en jongerenwerk, en het vertalen van inzichten naar landelijke aanbevelingen. Zo worden kansen benut en knelpunten vroegtijdig gesignaleerd, met als doel een betere aanpak van online maatschappelijke onrust.
Wie is het projectteam?
- Dr. Willem Bantema (projectleider)
Mr. Denise de Boer
Thijs Drouen (Hooghiemstra & Partners)
Christian Boxum (Pro Facto)
Hoe pakt het projectteam dat aan?
Het project kent een gestructureerde aanpak in drie fasen. Na een startbijeenkomst waarin betrokken partners kennismaken met het thema en de werkwijze, volgen praktijksimulaties om bewustwording en kennis te versterken en wordt casuistiek in kaart gebracht. De startbijeenkomsten zijn in maart en april 2025.
In de tweede fase voeren deelnemende gemeenten online onderzoek uit aan de hand van het protocol, waarbij casuïstiek wordt bijgehouden en onderzoekers ad-hoc advies verlenen. In de derde fase (mei – juli 2025) vinden verdiepende gesprekken plaats op basis van de verzamelde data, inclusief contextuele reflectie.
Onderdeel van de tweede fase is ook dat er kaart wordt gebracht welke tools gebruikt worden (of men wil gebruiken), aan welke eisen die tools moeten voldoen (juridisch) en enkele gesprekken met ontwerpers om te zien of de juridische bezwaren gemitigeerd kunnen worden (technisch).
Tot slot worden de bevindingen verwerkt in een eindrapportage met lessen, knelpunten en best practices. Deze wordt gedeeld met gemeenten, landelijke partners en gepresenteerd op het City Deal-congres (november).
Door samenwerking met kennisinstellingen als Pro Facto, Hooghiemstra en NHL Stenden, worden praktijk en wetenschap effectief verbonden. Het project is ingebed in de actieagenda van de werkgroep Maatschappelijke onrust van Midden-Nederland en sluit aan op bredere regionale veiligheidsdoelstellingen.
Projectpartners
Hooghiemstra en Partners / Pro Facto in opdracht van Bureau RVS (Midden-NL) en Veiligheidsnetwerk Oost-Nederland en CCV (subsidieverlener).