Meten van digitale weerbaarheid: KPI's voor effectief beleid

Gelukkig nemen initiatieven om burgers digitaal weerbaarder te maken steeds meer toe. Maar hoe meten en evalueren we deze initiatieven? De onderzoeksgroep Cybersafety voert een onderzoek hiernaar uit in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Wat is de aanleiding voor het project? 

In opdracht van tet ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties start NHL Stenden met een onderzoek naar de digitale weerbaarheid van burgers. Dit onderzoek is belangrijk om te meten hoe effectief beleid is en om in beeld te krijgen hoe digitale weerbaarheid bijdraagt aan veiligheid. Digitale weerbaarheid gaat namelijk verder dan alleen preventie; het gaat ook om het vermogen om te herstellen en te leren van digitale incidenten.

Het doel van dit onderzoek is om meetbare doelen te ontwikkelen waarmee de effectiviteit van beleidmaatregelen beter in beeld komt, zoals campagnes, cursussen, storytelling en serious games. Daarnaast is het de bedoeling om een praktisch hulpmiddel te maken, denk aan een factsheet of evaluatiesjabloon.

Wie is het projectteam?

Het projectteam bestaat uit medewerkers van de onderzoeksgroep Cybersafety. Hoewel de bron van dit onderzoek ligt in de minor Digitale Weerbaarheid, waar de opdrachtgever aanwezig was als aandachtig toehoorder, zijn bij de uitvoer van dit project alleen ervaren onderzoekers van de groep betrokken. Er is geen directe samenwerking met studenten, maar de instrumenten die binnen dit project worden ontwikkeld, kunnen wel worden ingezet in onderwijsprojecten. Hierbij kunnen interventies op het gebied van digitale weerbaarheid worden geëvalueerd, wat bijdraagt aan zowel praktijkgericht onderzoek als onderwijs.

Hoe pakt het projectteam dat aan?

Het projectteam werkt de deelvragen allereerst uit door middel van een literatuuronderzoek in twee fasen. In Fase 1 wordt onderzoek gedaan naar meetbare componenten rondom digitale weerbaarheid, digitale veiligheid en digitaal veilig gedrag. In Fase 2 wordt onderzoek gedaan naar werkwijzen binnen de veiligheidskunde over het (effectief) meten en evalueren van veilig gedrag, met een brede focus die niet specifiek gericht is op 'digitaal'.

Op basis van deze onderzoeksfasen stelt het team een kader op met interventieprincipes, verschillende gedragingen die onder deze principes vallen, en de indicatoren waarmee deze gedragingen kunnen worden gemeten.

Vervolgens organiseert het projectteam een focusgroep met experts uit het werkveld, zoals beleidsadviseurs digitalisering, AOV-ers (met portefeuille digitale weerbaarheid), gemeentelijke awareness-specialisten en/of experts op het gebied van gedragsverandering en digitale weerbaarheid. Deze experts brengen praktijkervaring in, wat resulteert in een overzicht van wat momenteel al meetbaar is en waar aanvullend onderzoek nodig is.

Projectpartners 

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.