Afbeelding
Het project Skriuw it mar! gaat over Fries schrijfonderwijs in de bovenbouw van middelbare scholen. Ons onderzoek bestaat uit twee delen. Ten eerste maken we een inventarisatie van de huidige situatie van het Friese schrijfonderwijs: hoe is het geïmplementeerd en hoe kunnen we verschillen in geletterdheidsniveaus van leerlingen verklaren? Ten tweede onderzoeken wij meertalige geletterdheid: wat is de relatie tussen de schrijfvaardigheid van leerlingen in verschillende talen (het Nederlands, Fries en Engels)?
Wat is de aanleiding voor het project?
Voor een aanzienlijk deel van de leerlingen in Fryslân is Fries de moedertaal. Echter is er maar een klein deel dat ook goed kan schrijven in de moedertaal. Dat terwijl 1) de ambities voor Fries in het onderwijs hoog liggen in het kader van Taalplan Frysk 2030 en 2) onderzoek heeft aangetoond dat geletterd zijn in meerdere talen een goede invloed heeft op de schoolresultaten (Portes & Rumbaut, 2001; Lutz & Crist, 2009), transfer tussen talen zorgt voor betere geletterdheid (Gutierrez-Clellen & DeCurtis, 1999; Durgunoglu, 2002) en dat het goed beheersen van twee talen, dus bijvoorbeeld ook kunnen schrijven, zorgt voor het makkelijker leren van een derde (Sanz, 2000; Sagasta Errasti, 2003).
Welk probleem lost het project op?
Er is erg weinig bekend over Fries schrijfonderwijs. Hoe zien de lessen en de opdrachten er concreet uit? Hoe schrijven de leerlingen en hoe hangt dit samen met hun schrijfvaardigheid in andere talen? Dit project wil overzicht geven over de huidige stand van zaken, aanbevelingen voor de toekomst doen gebaseerd op theorie over meervoudige geletterdheid en de resultaten uit de huidige context.
Projectteam
- Mirjam Günther-van der Meij (projectleider)
- Laura Nap
- Myrthe Coret-Bergstra
- Dirkje Elgersma
Projectaanpak
De huidige situatie wordt in kaart gebracht door interviews met docenten, het verzamelen van good practices en lesobservaties. Onder een groep van ongeveer 50 leerlingen worden twee schrijftaken afgenomen in drie talen (Nederlands, Fries en Engels) waarbij naar onderlinge samenhang wordt gekeken. Aan de hand van een vragenlijst over de (sociolinguïstische) achtergrond van de leerlingen wordt bekeken welke factoren nog meer van invloed zijn op de meervoudige geletterdheid van de leerlingen.
Beoogde opbrengsten en resultaten
Het Friese schrijfonderwijs is op elke school anders. Waar de ene leerkracht meer focust op de creativiteit van de leerlingen, vindt de ander een focus op spelling en grammatica meer van belang. Maar er zit niet alleen verschil in de lessen, ook tussen de leerlingen zijn grote verschillen. Op dit moment is het projectteam druk aan het uitzoeken door welke factoren dit komt en hoe de verschillende talen met elkaar samenhangen.