Afbeelding
Probleemoplossen wordt gezien als een belangrijk aandachtsgebied in het wiskundeonderwijs. Probleemoplossingsvaardigheden krijgen volgens de Inspectie van het Onderwijs echter slechts beperkt en weinig systematisch aandacht in wiskundelessen. In dit project is een werkwijze geïntroduceerd om wiskundedocenten te ondersteunen om aandacht te geven aan probleemoplossingsvaardigheden.
Wat is de aanleiding voor het project?
De aandacht voor probleemoplossen in wiskunde lessen zou versterkt kunnen worden. Hoewel het thema al langer op de agenda van het wiskundeonderwijs staat, bijvoorbeeld door de aandacht voor ‘Wiskundige Denkactiviteiten’, blijkt het gestructureerd implementeren van probleemoplossen lastig. Om het probleem mogelijkerwijs op te lossen hebben we in dit project een in Japan beproefde aanpak van Teaching Through Problem-solving (TTP) gecombineerd met Lesson Study (LS): TTP biedt een gestructureerde didactiek om aandacht te besteden aan probleemoplossen in wiskundelessen en LS blijkt een krachtige professionaliseringsaanpak.
Projectteam
Het projectteam bestaat uit lerarenopleiders van de opleiding Leraar wiskunde van de Academie vo&mbo van NHL Stenden Hogeschool en Lerarenopleiding Rijksuniversiteit Groningen, in samenwerking met het Lectoraat Didactiek voor Vak en Beroep.
Projectaanpak
Op twee VO-scholen in de regio werd een op TTP en LS-gebaseerde interventie geïmplementeerd. In drie bijeenkomsten maakten de docenten kennis met het concept van TTP en LS. Vervolgens werd in LS-teams van circa vier docenten onder begeleiding een TTP-les ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd. De LS-cyclus werd tweemaal doorlopen. De centrale onderzoeksvraag was hoe deze TTP-LS-interventie wiskundedocenten ondersteunt om aandacht aan probleemoplossingsvaardigheden te besteden. Na elke cyclus werden docenten geïnterviewd om inzicht te krijgen in hoe de kenmerken van de interventie tot mogelijke opbrengsten in het onderwijs leiden. Ook schoolleiders werden geïnterviewd. Procesbegeleiders hielden een logboek bij en verzamelden de materialen uit de TTP-lessen.
De voornaamste resultaten
Uit de verzamelde gegevens blijkt dat de docenten de TTP-didactiek zien als een waardevolle aanpak om leerlingen wiskundige problemen te leren oplossen. De werkwijze past binnen het curriculum. Onderdelen van de TTP-les die als moeilijk werden ervaren waren de lesfasen waarin oplossingen van leerlingen klassikaal werden besproken en samengevat met een focus op oplossingsstrategieën in plaats van op antwoorden. Wanneer we kijken naar de professionaliseringsaanpak LS, zien we dat docenten zeer positief waren over het samenwerken aan een vakdidactisch thema in een LS-cyclus. De LS-werkwijze werd door de deelnemende docenten gezien als een geschikte aanpak om te leren over TTP. Het samen ontwikkelen, uitvoeren en evalueren van TTP-lessen gaf de docenten handvatten voor het toepassen van de TTP-didactiek of onderdelen daarvan in andere lessen.
