
Margreet van der Cingel: ”Leiderschap kan door iedere verpleegkundige in een team uitgevoerd worden. Het gaat over invloed uitoefenen op de zorg die je biedt aan jouw patiënt." Effectief leiderschap leidt tot betere zorg, meer werkgeluk en minder uitstroom. De afgelopen twee jaar werden verpleegkundigen van diverse afdelingen in het MCL geïnterviewd, met behulp van studenten van de opleiding Verpleegkunde. Ook werden de uitkomsten van zelfbeoordelingen van 435 verpleegkundigen over hun eigen functioneren in het onderzoek verwerkt.
In dit artikel zetten we 3 belangrijke uitkomsten van dit onderzoek onder verpleegkundigen voor je op een rijtje:
1. Toon moed & initiatief
“Als verpleegkundige is het belangrijk om initiatief en moed te tonen. In actie komen voor je patiënt en het durven om je mond open te doen. Uit het onderzoek blijkt dat verpleegkundigen vinden dat dit nog beter kan. De hiërarchie tussen artsen en verpleegkundigen van vroeger is één van de redenen dat verpleegkundigen dit ook nu soms nog lastig vinden. Het verleden klinkt nog steeds een beetje door in het heden. Gelukkig is daar tegenwoordig al veel in veranderd, maar er blijft zeker ruimte voor groei. Als verpleegkundige heb je eigen ervaringskennis, verantwoordelijkheid en deskundigheid. En dat mag je in gelijkwaardigheid inzetten in de samenwerking met de arts.”
2. Hou je kennis op peil
“Kennis is macht. Je wordt een stuk serieuzer genomen, als je weet waar je het over hebt. Op deze manier kun je namelijk altijd je eigen handelen onderbouwen. Het blijkt dat verpleegkundigen wel goede voorbeelden laten zien van leiderschap, maar dat ze zich daar niet direct bewust van zijn dat het leiderschap is of welke kennis ze daarvoor gebruiken. Verpleegkundigen zijn eigenlijk ‘onbewust bekwaam’. Daarnaast zien we ook dat verpleegkundigen niet weten wat voor kennis ze missen. Het is daarom extra belangrijk om je kennis te onderhouden, zodat je up-to-date blijft. Er is zoveel nieuwe kennis beschikbaar, daar ben je nooit op uitgeleerd.”
3. Bundel de krachten
“In de zorg heb je verschillende soorten kennis en kennisniveaus in diverse functies. Zo zijn er beginnend verpleegkundigen met nieuwe kennis en (nog) weinig ervaring en mensen die al langer in het vak zitten met veel ervaring. Het is belangrijk om de kennis van verschillende verpleegkundigen en verzorgenden samen te brengen. Leiderschap moet namelijk in teamverband plaatsvinden om succesvol te zijn. Als je in je eentje leiderschap toont en je team staat niet achter jou, dan is het niet effectief. Kijk daarom binnen het team samen naar hoe je het beste uit elkaar kunt halen. ”
“Ik hoop dat verpleegkundigen dit onderzoek als een stimulans ervaren en dat ze veel meer leiderschapsruimte gaan innemen dan dat ze dat op dit moment doen.”
En nu door
“Kortom: er is werk aan de winkel. Het onderzoek is de eerste stap in de goede richting. Er is een model ontwikkeld naar aanleiding van het onderzoek. En op dit moment geven we de resultaten en het model terug aan de verpleegkundigen in het MCL. Daarnaast publiceren we het onderzoek ook landelijk. Als lectoraat willen we hulpmiddelen ontwikkelen voor het gebruik van het model en het toepassen van leiderschap in de praktijk. Leren blijkt namelijk veel effectiever te zijn op de werkvloer. Ook is het beter om daarbij te focussen op wat wel werkt en te benoemen wat daarbij successen en goede voorbeelden zijn. Vanuit een fijne sfeer op de werkvloer kan iedereen met trots het prachtige beroep van verpleegkundige blijven uitoefenen.”
Meer lezen over het lectoraat Verpleegkundig Leiderschap & Onderzoek voor Goede Zorg of over Margreet van der Cingel? Je vindt het hier en hier!