De gezondheidszorg verandert voortdurend. Nieuwe vormen van zorg en behandeling, (wetenschappelijk) onderzoek en veranderende zienswijzen beïnvloeden de professionele zorgverlening aan mensen. Het verpleegkundig beroep is daarom steeds in beweging. Tegelijkertijd staat goede zorg aan kwetsbare mensen altijd voorop. Het goede doen en dat ook goed doen, lijkt simpel, maar kan in de dagelijkse praktijk lastig zijn. Daarbij helpt werkplezier en een fijn team om gemotiveerd te blijven voor het vak. Het lectoraat leiderschap en identiteit onderzoekt hoe de verpleegkundige professie zich kan blijven ontwikkelen en het voortouw kan nemen in het dagelijkse gesprek met zorgvragers over goede, persoonsgerichte zorg.
De wijze waarop ‘zusters’ een eeuw geleden werden opgeleid, verschilt nogal met het verpleegkunde-onderwijs van nu. Dat komt vooral omdat het verpleegkundig kennisdomein zich heeft ontwikkeld. Verpleegkundige theorieën en uitkomsten van verplegingswetenschappelijk onderzoek hebben het beroep en de praktijk verrijkt. Verpleegkunde is vandaag de dag behalve een uitvoerend beroep, ook een wetenschappelijke discipline geworden.
Het is echter nog niet zo eenvoudig om deze kennis en deskundigheid in de dagelijkse praktijk bij te houden en toe te passen. Evidence based handelen is meer dan een lezing bijwonen of een artikel lezen. Het lectoraat gaat onder andere aan de slag met de vraag hoe verpleegkundigen met verschillende opleidingsniveaus en functies daarbij het beste ondersteund kunnen worden en welk professioneel gedrag daarbij past.
Zorgvragers zijn gebaat bij professionals die met hen meedenken en vooruit kunnen denken op basis van hun deskundigheid en ervaring. Professionals die juist in het dagelijkse handelen en samenwerken leiderschap tonen. Hoe dat leiderschap er concreet in verschillende zorgsituaties uit ziet, is een ander belangrijk thema waar het lectoraat zich op richt.
Zusters en broeders, verpleegsters en verplegers, verpleegkundigen en (zieken)verzorgenden; er zijn in de geschiedenis al veel titels en benamingen voor uitvoerenden van verpleging en zorg voorbij gekomen. Ook vandaag de dag wordt er opnieuw gezocht naar passende en herkenbare titels voor verschillende functies en beroepen in het verpleegkundig domein. Waarin zitten nu precies de verschillen tussen de opleidingsniveaus en wat betekent dat voor de functies in een organisatie en wettelijke afspraken? Maar ook; wat is de gezamenlijke grondslag in de ontwikkeling naar het professionele zelfbeeld en welke factoren, zoals bijvoorbeeld gender, spelen daarin een rol?
Het lectoraat Leiderschap & Identiteit in het verpleegkundig domein maakt deel uit van de onderzoekgroep Zorg & Welzijn. Vanuit deze onderzoeksgroep geven verschillende lectoraten binnen NHL Stenden invulling aan de verbinding met het werkveld vanuit het zwaartepunt Vital Regions. Het zwaartepunt Vital Regions biedt de onderzoeksgroep een helder kader om samen te werken aan innovatie en praktijkonderzoek. Maar ook aan het opleiden en scholen van toekomstige en huidige innovatieve professionals. Zo dragen we met elkaar bij aan een vitale Friese samenleving.
Het lectoraat Leiderschap & Identiteit in het verpleegkundig domein wordt mede gefinancierd door het Medisch Centrum Leeuwarden. Het MCL, met de MCL-academie en de MCL-verpleegkundigen, is onze directe partner in het werkveld. Daarnaast zoeken we uitdrukkelijk samenwerking met de verschillende opleidingen en andere regionale zorgaanbieders. Zorgvragers liggen immers steeds korter in het ziekenhuis en zorgprofessionals werken overal. Persoonsgerichte zorg - weten wat voor een zorgvrager van belang is in de zorgsituatie maar vooral ook in diens leven - is daarbij de leidraad voor goede zorg en professioneel handelen.
Het lectoraat Leiderschap & Identiteit in het verpleegkundig domein onderzoekt en ondersteunt de verpleegkundige beroepsgroep in hun professionalisering en het waarborgen van de eigenheid van het beroep.
Momenteel is het lectoraat in oprichting bezig met het vaststellen van onderzoeksthema’s voor de komende vier jaar. Dit doen we in nauwe samenspraak met de MCL-academie en MCL-verpleegkundigen, de onderzoeksgroep Zorg & Welzijn van NHL Stenden en de opleiding Verpleegkunde. We zoeken echter ook diverse andere partners in de praktijk, zoals patiënt- en cliënt-vertegenwoordigers en regionale en landelijke partners die betrokken willen zijn en met ons mee willen denken.
Het lectoraat Leiderschap & Identiteit in het verpleegkundig domein gaat praktijkgericht onderzoek doen op o.a. de volgende thema’s:
Gezien deze thema’s zal het lectoraat actieonderzoek en met name kwalitatieve methodieken in projecten toepassen. Hierin gaan kennisontwikkeling, praktijkverbetering, bewustwording en versterking van participanten in onderzoek hand in hand. Deze onderzoeken beogen naast kennis ook bruikbare en creatieve tools en handvatten voor praktijk en onderwijs op te leveren.
Heeft u suggesties voor onderzoeksprojecten op een of meerdere thema’s? Neem dan contact op met lector dr. Margreet van der Cingel door een mail te sturen naar Margreet.van.der.Cingel@nhl.nl.
Het lectoraat biedt bachelor-studenten van de opleiding Verpleegkunde graag de mogelijkheid hun onderzoeks- en/of afstudeerstage binnen de onderzoekslijnen van het lectoraat in te vullen. Ook masterstudenten Verplegingswetenschappen of van andere relevante (universitaire of hbo) studierichtingen zijn van harte welkom om onderzoek in samenspraak met het lectoraat te verrichten.
Wil jij onderzoek doen dat past binnen het lectoraat Leiderschap & Identiteit in het verpleegkundig domein? Neem contact met ons op door een mail te sturen naar lector dr. Margreet van der Cingel: Margreet.Cingel@nhl.nl.
De kenniskring van het lectoraat is in oprichting. Hieronder kunt u een interview lezen met lector dr. Margreet van der Cingel. Zij is per februari 2018 van start gegaan. We hopen u binnenkort te informeren over de andere deskundigen die zich in het lectoraat met de onderzoeksthema’s leiderschap en identiteit bezig gaan houden.
NHL Stenden Hogeschool
Onderzoeksgroep Zorg & Welzijn