Afbeelding
Samen lezen in de context van onderzoekend leren biedt ruimte om tegelijkertijd de leesvaardigheid en de kennisontwikkeling te versterken van leerlingen in de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Onderzoekend leren is een motiverende leeromgeving, waarin leesactiviteiten gericht zijn op het zodanig begrijpen van teksten, dat ze gebruikt kunnen worden om antwoord te vinden op eigen vragen van leerlingen. In haar proefschrift laat Maaike Pulles zien hoe kinderen lezen vanzelfsprekend beschouwen als een sociale activiteit, waarin ze gezamenlijk tot dieper begrip van de tekst komen en een kritische houding aannemen ten opzichte van de tekst.
Gedetailleerde analyse van gesprekken van leerlingen rondom teksten laat zien dat kinderen in interactie met elkaar hun leesactiviteiten gezamenlijk en doelgericht organiseren. In vier deelstudies is gekeken naar: het selecteren van relevante tekstfragmenten, het omgaan met verschillende soorten leesproblemen, het bespreken van begrip van tekst en het integreren en evalueren van tekst. De bevindingen laten zien dat de verschillende leesprocessen die in cognitief leesonderzoek onderscheiden worden, en tevens de basis zijn voor (internationale) evaluaties van leesvaardigheid, ook door kinderen zelf onderscheiden worden in de manieren waarop ze die leesactiviteiten gezamenlijk construeren. Daarmee draagt dit onderzoek niet alleen bij aan de wetenschappelijk kennis over wat leesvaardigheid is, maar ook aan ideeën over effectieve leeromgevingen voor het leesonderwijs.
Maaike Pulles werkt als onderzoeker bij het Lectoraat Meertaligheid & Geletterdheid aan NHL Stenden Hogeschool. Ze verrichte haar onderzoek bij het Center for Language and Cognition van de Faculteit der Letteren.