Afbeelding
Door de digitalisering is onze samenleving dermate complex geworden dat ongeveer 3 miljoen mensen niet goed kunnen meekomen. Er is aanbod ontwikkeld om mensen hierin te ondersteunen. Echter, de mensen die dit aanbod het hardst nodig hebben, maken hier geen gebruik van. Sociaal werkers werken wijkgericht en staan in nauw contact met deze groep. Zij kunnen problemen bij het regelen van digitale zaken signaleren en hierbij ondersteuning bieden.
Dit ontwerpgerichte wetenschappelijke onderzoek richt zich op de mogelijkheden die het sociaal werk kan bieden in bijdrage aan digitale inclusie.
Wat is de aanleiding voor het project?
In Nederland is de samenleving in korte tijd vergaand gedigitaliseerd. Ook bij overheids- en financiële diensten wordt ervan uitgegaan dat je je zaken online regelt. Dit blijkt voor 21% van de Nederlandse bevolking helemaal niet haalbaar te zijn. Zij vinden het moeilijk hun zaken online te regelen, zoals een afspraak maken bij de gemeente, via een app een zorgdeclaratie doen of huurtoeslag aanvragen, en hebben hierbij hulp nodig. Deze ondersteuning vindt vooral plaats in de informele sfeer, zoals vrienden en familie. De afgelopen jaren is er scholingsaanbod ontwikkeld en zijn er ondersteuning programma’s bij de bibliotheken. Toch maken maar weinig mensen gebruik van dit aanbod en de mensen die dit het hardst nodig hebben ervaren een drempel formele ondersteuning te vragen, een formele cursus te volgen of zelfs een bibliotheek binnen te lopen.
Welk probleem lost het project op?
Er is samenhang tussen gebruik van internet en andere maatschappelijke uitdagingen zoals een laag inkomen, werkloosheid, schulden en lage taalvaardigheid. Zonder goed inkomen is het aanschaffen van apparatuur lastig en zonder toegang tot de online wereld is het minder makkelijk een baan te vinden. Zo ontstaat er een digitale vicieuze cirkel en dit leidt tot een vergroting van digitale ongelijkheid.
Voor het verbeteren van je sociaal economische positie is internettoegang en het goed gebruiken van het internet cruciaal. Formele laagdrempelige hulp is hierbij nodig. Sociaal werkers werken in allerlei functies (reclasseringswerkers, ouderenwerkers, jeugdzorgwerkers, wijkwerkers, etc.) en komen bij mensen in huis. Ook werken sociaal werkers preventief en out-reachend, dit betekent dat zij op eigen initiatief in gesprek gaan met mensen in een wijk. Dit zet sociaal werkers in een uitstekende positie om problemen bij digitaal functioneren als eerste te signaleren en ondersteuning bieden, zodat mensen beter in staat zijn digitaal te functioneren en optimaal kunnen profiteren van de mogelijkheden van internettechnologie.
Wie is het projectteam?
Marcha Hartman – van der Laan, promovenda Universiteit Twente en docent-onderzoeker NHL Stenden hogeschool
Prof. Ing. Dr. Alexander van Deursen, Universiteit Twente, Centrum voor Digitale Inclusie
Dr. Jolanda Tuinstra, lector Sociale Kwaliteit en co- promotor, NHL Stenden Hogeschool
Dr. Ester Van Laar, co-promotor, Universiteit Twente
Via dit promotieonderzoek is NHL Stenden hogeschool een samenwerking aangegaan waarbij meerde kennisdomeinen elkaar verrijken en versterken om digitale inclusie te bevorderen.
Hoe pakt het projectteam dat aan?
Het onderzoek zal plaatsvinden in de praktijk van sociaal werk, waar na een eerste verkennend onderzoek, gewerkt gaat worden samen met organisaties, sociaal werkers en cliënten aan een passende interventie die sociaal werkers kunnen inzetten in de dagelijkse praktijk. Gedurende de ontwikkeling van de interventie zal deze in proeftuinen getest worden en zullen er publicaties beschikbaar komen
