
Sociotherapeutische leefmilieus (STLs) worden geleidelijk aan meer toegepast binnen de Gerontopsychiatrie (GP), om meer tegemoet te komen aan de behoeftes van GP-cliënten. Het doel van het onderzoek is door middel van het ophalen van ervaringen en werkwijzen binnen drie verschillende zorgorganisaties die werken met STLs, van elkaar te leren. Met de uitkomsten van het onderzoek kunnen de STLs binnen de eigen organisatie doorontwikkeld worden ten behoeve van de kwaliteit van leven van GP-bewoners.
Wat is de aanleiding voor het project?
Welke omgeving voor iemand prettig is, is afhankelijk van diens behoeftes. Steeds meer zorgorganisaties waar ouderen met psychiatrische problematiek wonen, gaan over op het creëren van verschillende ‘sociotherapeutische leefmilieus’ (STLs), afgestemd op de verschillende behoeftes van deze (GP-)bewoners.
Deze STLs zijn door verschillende organisaties op verschillende manieren ontwikkeld. Ook Toutenburg biedt zorg in verschillende leefmilieus, in verschillende woningen. Deze leefmilieus hebben zich geleidelijk aan gevormd. Toen in Toutenburg bewoners naar nieuwbouw gingen verhuizen, werden nieuwe woongroepen gevormd waarbij gekeken werd welke bewoners het best bij elkaar pasten en vervolgens werd per groep een voor hen geschikte omgeving gevormd.
Bij andere zorgorganisaties van het netwerk gerontopsychiatrie zijn de STLs op andere manieren tot stand gekomen, met eigen werkwijzen. Via onderzoek naar de verschillende STLs kan van elkaar geleerd worden, zodat de STLs nog beter vorm kunnen krijgen.
Wie is het projectteam?
Het projectteam bestaat uit:
Gea van Dijk, projectleider
Associate lector ouderen met psychische problemen, NHL Stenden hogeschool en Onderzoeksacademie Noorderbreedte.Annie Vis-Postma
Kwaliteitsverpleegkundige Toutenburg Noorderbreedte.Ellen Okkema-Dijkstra
GZ-psycholoog Noorderbreedte.
Hierbij is gezamenlijk onderzoek gedaan door medewerkers, Uitgevoerd door medewerkers van Noorderbreedte, in samenwerking met medewerkers van Atlant en Archipel. Bij de start is tevens een student hbo-v betrokken geweest als onderzoeker in het kader van haar afstudeer scriptie.
Hoe pakt het projectteam dat aan?
Het onderzoek is een kwalitatief onderzoek en bestaat uit een semigestructureerd groepsinterviews (focusgroepen) en observaties op de STL woningen/afdelingen.
De focusgroepen bestonden uit 4 tot 5 medewerkers die binnen de sociotherapeutische leefmilieus werken: twee of drie zorgmedewerkers van verschillende STL-groepen, daarnaast een activiteitenbegeleider en een behandelaar.
De observaties zijn binnen de verschillende leefmilieus uitgevoerd, met behulp van observatielijsten. Per organisatie wordt per leefmilieu een observatielijst ingevuld. Vervolgens hebben de medewerkers, met begeleiding de resultaten verzameld, geanalyseerd en gedeeld met de (medewerkers van) de verschillende organisaties.
Op de opgestelde eindrapportage konden de deelnemende organisaties nog aanvullingen geven.
De definitieve eindrapportage wordt ingebracht in de STL-werkgroepen van de verschillende organisaties en in de landelijke Vereniging voor Gerontopsychiatrie. Vervolgdoel is naast het leren en verbeteren in de eigen organisaties, te komen tot een gezamenlijk gedragen invulling van STLs bij de Gerontopsychiatrie.
Wat zijn de voornaamste (of voorlopige) resultaten?
Er zijn conclusies getrokken op de volgende thema’s van de STLs:
De kenmerken van sociotherapeutische leefmilieus
De GP-bewoners va STLS: het in kaart brengen van behoeftes en de plaatsing op een STL.
Werk-en dagbesteding
De medewerkers die op een STL werken: zorgmedewerkers, multidisciplinair team
Behoeftes, knelpunten en adviezen ten aanzien van STLs.
Van daaruit zijn aanbevelingen gedaan betreffende:
De soorten sociotherapeutische leefmilieus
Het meten van behoeftes van mensen met GP
De verhuizing naar een passende STL-woning
Werk-en dagbesteding
De verbinding tussen verschillende medewerkers
Projectpartners
Noorderbreedte, Leeuwarden
Archipel zorggroep, Eindhoven
Atlant, Beekbergen