Aanleiding voor het project
Jongeren zijn al vanaf jonge leeftijd actief op internet en door de uitbraak van het coronavirus is de afhankelijkheid van internet toegenomen. Uit onderzoek blijkt dat jongeren eerder slachtoffer zijn van cybercrime en online meer risico lopen: ze experimenteren meer en zijn heel actief op social media. Online veiligheid is direct gerelateerd aan het welbevinden en de schoolprestaties van jongeren. Daarnaast is mediawijsheid ook een centraal thema geworden in het basis- en voortgezet onderwijs. Jongeren zijn niet alleen verantwoordelijk voor hun online veiligheid: ook ouders en scholen spelen een rol.
Voorkomen van online incidenten bij jongeren
Jongeren zijn vaak online: om met vrienden te chatten, filmpjes te kijken, te gamen en om online onderwijs te volgen. Meestal gaat het goed, maar er kunnen ook dingen gebeuren die heel vervelend zijn, zoals online pesten, online misleiding of seksuele intimidatie. Jongeren, ouders en scholen weten vaak onvoldoende welke online risico’s er zijn en hoe zij hiermee kunnen omgaan. De ervaring leert dat er vaak pas actie wordt ondernomen nadat een vervelend incident heeft plaatsgevonden. Ons onderzoeksproject is gericht op het tijdig signaleren van online risico’s en het voorkomen van online incidenten door adequate informatie en gerichte maatregelen. Het onderzoeksproject wordt uitgevoerd in opdracht van de Taskforce Digitale Veiligheid van de gemeente Amsterdam.
Projectteam
Het projectteam bestaat uit Joyce Kerstens (Onderzoeksgroep Cybersafety) en Deike Schulz (lectoraat Organizations and Social Media). Expertise over online veiligheid en mediawijsheid wordt door deze samenwerking gebundeld. Bilal Hashmi – vierdejaarsstudent Integrale Veiligheidskunde – voert binnen dit project zijn afstudeeropdracht uit.
Projectaanpak
Het onderzoeksproject maakt gebruik van de Online Tool Internetveiligheid 2.0. Deze tool is gericht op leerlingen in het voortgezet onderwijs (12-18 jaar). Leerlingen krijgen een online vragenlijst over onderwerpen als cyberpesten, online misleiding en seksuele intimidatie. De verkregen data zijn vertrekpunt voor preventiestrategieën. Uiteraard wordt hierbij de anonimiteit van alle deelnemende jongeren gewaarborgd. De Online Tool Internetveiligheid 2.0 werkt snel en laagdrempelig en biedt inzicht in online problemen uitgesplitst naar leeftijd, gender en opleidingsniveau. Preventiestrategieën kunnen in het verlengde hiervan op maat worden ontwikkeld. Hierdoor kan gericht gestuurd worden op het veiliger maken van het internet voor jongeren.
Projectpartners
- Taskforce Digitale Veiligheid van de gemeente Amsterdam
Resultaten
