Bij NHL Stenden storten ze zich op de kwestie ‘plastic’: ‘We geven polyester een verjongingskuur’
Het bestaan van plastic zorgt niet voor problemen. Alleen de manier van ermee omgaan schaadt de natuur, zegt NHL Stenden-lector Vincent Voet. Daarom onderzoekt hij met zijn team hoe je bestanddelen van een trui, vlag of toetsenbord scheidt, om er vervolgens zuivere producten van te kunnen maken.
Het woord ‘plastic’ heeft bij velen een negatieve connotatie. Want: niet goed voor Moeder Natuur. En in veel gevallen klopt dat ook. Alleen is het gebruik ervan in de nodige gevallen onvermijdelijk, vertelt Vincent Voet. Hij is lector aan NHL Stenden van de onderzoeksgroep Circular Plastics die in Leeuwarden en Emmen zit.
"Een leven zonder plastic is ingewikkeld. Denk aan een plasticvrije operatiekamer. Dan houd je het niet lang vol. Een plastic hartkatheter kun je moeilijk vervangen door hout of keramiek." Maar ook in vele andere producten waar we waarde aan hechten zit plastic verwerkt. "Autogordels, spouwmuren, enzovoort. We hoeven ook niet naar een plasticvrij wereld. We moeten alleen goed kijken hoe we het gebruiken en verwerken."
Onderzoekers van het lectoraat Circular Plastics werken op het laboratorium van NHL Stenden aan duurzame alternatieven voor plastics.
Tien Cambuur-stadions
Met zijn team van NHL Stenden onderzoekt Voet hoe je plastic kan scheiden van andere materialen, om het daarna opnieuw te gebruiken. Als voorbeeld noemt hij kleding. Voet vertelt dat we wereldwijd jaarlijks 50 miljoen ton synthetische garens produceren. "500.000 ton daarvan komt in ons milieu terecht. Dat zijn tien Cambuur-stadions vol. Denk aan een vlag die verslijt en waarvan de vezels op het land terechtkomen. Of een T-shirt waarbij plasticdeeltjes loskomen bij het wassen."
Over textiel vertelt Voet dat het lastig is te hergebruiken. Dat komt omdat het vaak een samengesteld product is, gemaakt uit verschillende type vezels, inkt en andere onderdelen. Die mix is lastig te recyclen door bestaande technologieën. In een ruimte met zuurkasten, reactoren en andere apparatuur, breekt het onderzoeksteam van NHL Stenden daarom textiel af tot aan de grondstoffen. "Zo houden we zuivere bouwstenen over, die weer als grondstof kunnen dienen voor nieuwe kunststofproducten, zoals textiel. Op die manier is afval een waardevolle grondstof geworden en kun je tegelijkertijd de productie van nieuwe plastics verminderen."
Demofabriek in Emmen
Om deze nieuwe techniek grootschalig toe te kunnen passen, wordt er in Emmen een demofabriek gebouwd. Gebruikte kunststofproducten worden in reactoren afgebroken, gezuiverd, en tot slot weer opgebouwd. "Oud polyester wordt dan nieuw polyester. Onze industriële partner CURE Technology noemt dat een verjongingskuur."
Naast het recyclen van de materialen, kijkt het team ook naar alternatieve materialen voor toepassing in textiel. "We ontwikkelen nieuwe polymeren die biologisch afbreekbaar zijn. Als deze vezels in de natuur terechtkomen, dan blijft het daar niet liggen, maar wordt het afgebroken. We verwachten dat dit type plastic een belangrijke speler wordt in de toekomst."
Puzzel leggen
Voet werkt samen met een groep van dertig man. Die wordt gevormd door studenten, engineers, ontwerpers en chemici. Het lectoraat doet haar onderzoek in samenwerking met bedrijfspartners, zoals Omrin, Teijin, Morsinkhof en Senbis. De lector geniet van zijn werk. "Je wilt een puzzel leggen met elkaar. Een flinke uitdaging. Tijdens het onderzoek krijg je ook resultaten die je niet had verwacht. Maar ook dat geeft ons nieuwe informatie. Zo komen er steeds meer stukjes op hun plaats te liggen", zegt Voet. "En dat geeft ons veel voldoening."
