Afbeelding
In Nederland komt er op jaarbasis ongeveer 190.000 kg medicijnresten in het oppervlaktewater terecht. De belangrijkste route - naar schatting 95% van de geëmitteerde medicijnen - loopt via het menselijk lichaam. De rest wordt als afval weggespoeld. Ondanks dat het weggooien van medicijnresten in verhouding een klein aandeel in het geheel heeft, is het van groot belang om burgers te motiveren om de medicijnresten terug te brengen naar de apotheek en/of milieustraat. Want wat er niet in komt hoeft er ook niet uit. Het lectoraat Transformational Media houdt zich in dit project bezig met de vraag hoe mediaconcepten ingezet kunnen worden om mensen te stimuleren om medicijnresten terug te brengen naar de apotheek of milieustraat.
Wat is de aanleiding van het project?
Ondanks de vele lopende maatregelen die zijn genomen om het rioolwater te zuiveren, hebben de medicijnresten die in het water terecht komen negatieve effecten op diverse ecosystemen en de flora en fauna. De verontreiniging zorgt in toenemende mate voor risico’s voor de gezondheid van de mens. Ook de toenemende vergrijzing, dat onder andere leidt tot meer medicijngebruik en de extremere weersomstandigheden door klimaatverandering dragen bij aan het probleem. Er is dus sprake van een noodzaak om deze problematiek rondom medicijnresten in water aan te pakken.
Omdat de waterzuivering niet de enige partij kan blijven die zich inzet voor een oplossing van het probleem, is er een Noord-Nederlands ecosysteem opgezet waarin kennisinstellingen, zorginstellingen, waterschappen, MKB en andere overkoepelende organisaties samenwerken aan nieuwe innovaties en ontwikkelingen. De ketenpartners hebben in 2019 het convenant voor het "Netwerk Medicijnresten uit Water" getekend om hun bereidheid tot gezamenlijke aanpak te tonen. De ingediende SNN (EFRO/Rijk subsidie) aanvraag en het resulterende consortium was een concrete actie van dit netwerk. Dit consortium is genaamd ‘Innovatie ecosysteem Medicijnresten uit Water Noord-Nederland'. Het lectoraat is per 1 februari 2023 toegetreden tot dit consortium om te onderzoeken hoe door middel van media de bewustwording kan worden vergroot en het gewenste gedrag m.b.t. medicijnresten kan worden gestimuleerd.
Projectaanpak
Het lectoraat voert een breed onderzoek uit naar het gedrag van de inwoners van Noord-Nederland betreffende de omgang met restanten van medicijnen. Deze inzichten gelden als basis voor het vervolgonderzoek waarbij studenten van de minoren Media Concepts & Sustainability, Psychologie en Neuromarketing en de opleiding Master Content & Media Strategy worden betrokken. Er wordt geëxperimenteerd met gemedieerde gedragsinterventies met als doel burgers te motiveren om medicijnresten terug te brengen naar de daarvoor bestemde outlets. Op basis van de gedragsdeterminanten wordt er een verkenning gedaan naar mogelijk kansrijke gedragsinterventies die in een ander onderzoek verder geconcretiseerd en getest kunnen worden.
Project partners:
