
Het project "De Pit" richt zich op het bestrijden van desinformatie door burgers te versterken in hun vermogen om valse informatie te herkennen en te onderzoeken. Door learning communities, kunnen burgers gezamenlijk methoden ontwikkelen om desinformatie te identificeren en aan te pakken.
Wat is de aanleiding voor het project?
De aanleiding voor het project is de groeiende bezorgdheid over de negatieve effecten van desinformatie in de huidige samenleving. Met de toenemende toegang tot informatie via digitale kanalen, is er een grotere kans op de verspreiding van valse informatie. Het project "De Pit" werd opgezet om te onderzoeken hoe burgers, doormiddel van lokale learning communites, kunnen worden uitgerust om desinformatie te bestrijden.
Hoe pakt het projectteam dat aan?
Het projectteam gebruikte Elinor Ostrom’s Institutional Analysis and Development (IAD) framework om de werking en interactie van de leergemeenschappen te begrijpen. Het onderzoek werd uitgevoerd via een multiple case study-benadering, waarbij gegevens werden verzameld door middel van enquêtes, interviews en focusgroep sessies. Elke gemeenschap kreeg autonomie om hun eigen regels en rollen te ontwikkelen voor het bestrijden van desinformatie.
1. De Pit bij de lokale bibliotheek in Drachten Deze gemeenschap richtte zich op lokale kwesties zoals communicatie rondom problemen in de buurt en sociale cohesie. De deelnemers voerden veldonderzoek uit om informatie te verifiëren en gemeenschapsproblemen aan te pakken. Hun aanpak was grotendeels analoog, met straatinterviews en buurtenquêtes.
2. De Pit bij NHL Stenden University Deze groep bestond uit studenten die OSINT-tools gebruikten om desinformatie met betrekking tot de Russisch-Oekraïense oorlog te onderzoeken. Ze ontwikkelden hun eigen aanpak en voerden, onder begeleiding van experts, online onderzoek uit.
3. De Pit bij Firda Drachten: Studenten van Firda richtten zich op sociale kwesties zoals (vooroordelen over) armoede en discriminatie op school. Ze voerden interviews en maakten een podcast om bewustzijn over deze onderwerpen te vergroten. Het project was geïntegreerd in hun reguliere curriculum.
Projectpartners
Bibliotheek Drachten, Firda, Fers. Funding via SIDN fonds.
Het projectteam bestaat uit Dr. Deike Schulz, Dr. Joyce Kerstens, en Dustin Sajoe van NHL Stenden University of Applied Sciences. Daarnaast waren er regionale experts van Fers en coördinatoren en docenten van de bibliotheek in Drachten, Firda Drachten, en NHL Stenden betrokken.
Wat zijn de voornaamste resultaten?
Het project onthulde verschillende belangrijke inzichten:
- Autonomie en Vertrouwen: Participanten krijgen de ruimte om eigen ideeën in te brengen en kiezen onderzoeksmethoden die passen bij persoonlijke (voor)kennis en interesses. Dit bevordert vertrouwen en betrokkenheid in de learning community.
- Maatwerk oplossingen: Verschillende gemeenschappen ontwikkelden maatwerk oplossingen op basis van hun specifiek vraagstuk en behoeften. Er is dus geen standaard oplossing om te komen tot een succesvolle learning community.
- Kritisch Denken: Deelnemers leerden informatie kritisch te analyseren en meerdere perspectieven te overwegen en af te stemmen met anderen.
- Gemeenschapsvorming: Het samen bouwen aan een ‘sense of community’ is essentieel voor het succes van dergelijke projecten.
Op basis van de bevindingen is een Community Learning Roadmap door Dr. Deike Schulz ontwikkelt, die bij het ontwikkelen en uitvoeren van nieuwe projecten kan ondersteunen.
Download hier de Community Learning Roadmap
Het project wordt nader beschreven in het boekhoofdstuk:
Schulz, D., Kerstens, J., & Sajoe, D. (2025). Getting a Grip on Disinformation: From Distrust to Trust Within Learning Communities. In: Securing Democracies: Defending Against Cyber Attacks and Disinformation in the Digital Age. In. S.J Shackelford, F. Douzet and C. Ankersen (Eds.). Cambridge University Press.
Met instemming van de uitgever is het mogelijk een voorpublicatie van het boekhoofdstuk hier te downloaden.