Afbeelding
Het verhaal van Mieke staat niet op zichzelf. Het Rijk rekent op zo’n 95.000 langstudeerders1: studenten die langer dan 5 jaar over hun studie doen. Vaak zijn die studenten, net als Mieke, nog maar 30 studiepunten verwijderd van hun diploma. Zonder de juiste ondersteuning dreigen ze voorgoed af te haken. Wie zijn deze studenten en waarom studeren ze niet op tijd af? NHL Stenden zocht het uit en ontwikkelde succesvolle bootcamps om de langstudeerders te helpen.
Maatschappelijke impact
Het probleem van langstuderen raakt de student, de hogeschool, en de samenleving. "Deze studenten komen niet op de juiste plek op de arbeidsmarkt terecht", zegt Jacqueline Rietveld, lector bij het lectoraat Mens, Werk en Organisatie van NHL Stenden. "Zonder diploma doen ze werk onder hun niveau of belanden zelfs in de bijstand. Tegelijkertijd schreeuwt de arbeidsmarkt om goed opgeleide professionals." De studenten zelf komen vaak in een neerwaartse spiraal: ze betalen jaar na jaar collegegeld, komen soms steeds verder in de schulden en worstelen met gevoelens van schaamte en isolement. “Ze zien hoe studiegenoten verdergaan terwijl zij achterblijven. Dat gevoel van eenzaamheid en schaamte verlamt.”
Overmacht
NHL Stenden zelf telt 1500 langstudeerders. “500 daarvan zijn bijna klaar met hun studie”, zegt Jacqueline. “In de bootcamps die we met deze studenten doen, spelen we een serious game waarin 57 redenen voor studievertraging aan bod komen. We zien dat ze vaak worstelen met persoonlijke omstandigheden zoals ziekte of het overlijden van dierbaren. Sommigen zijn mantelzorger en anderen moeten wel 20 tot 30 uur per week werken om hun huur te kunnen betalen.
Potentie
Een bijzondere uitdaging vormen de langstudeerders die al een baan hebben gevonden. "Ze krijgen opeens een inkomen en kunnen dingen kopen. Dan wordt het lastiger om dat laatste stuk van de studie af te maken," zegt Jacqueline. "Juist daarom is het zo belangrijk dat we deze studenten helpen. Ze hebben de potentie, de praktijkervaring en vaak ook al een werkplek. Met dat laatste stapje - het diploma - kunnen ze zich verder ontwikkelen op het niveau waar ze thuishoren."
Meer weten over langstuderen? Beluister onze podcast.
Afstudeerbootcamps
De hogeschool kiest voor een gerichte aanpak met speciale afstudeerbootcamps. "Langstudeerders krijgen vijf dagen lang intensieve begeleiding van docenten. Ze komen op school van half tien tot half vier en gaan gefocust aan de slag met hun afstuderen", zegt Jacqueline. "De studenten zijn - in tegenstelling tot wat veel mensen denken - wél met school bezig. Ze schrijven zich jaar na jaar in, in de hoop hun studie af te maken. Maar ze weten vaak niet waar ze moeten beginnen. In de bootcamps pakken ze het ritme weer op. Door de intensieve begeleiding en directe feedback krijgen ze weer vertrouwen en zien ze: het kan wél."
Duolingo voor afstuderen
De ondersteuning stopt niet na de bootcamp. Jacqueline: “Na de bootcamps kunnen ze elke vrijdagmiddag terugkomen voor begeleiding. Net zo lang tot ze hun diploma in handen hebben.” Daarnaast ontwikkelt de hogeschool momenteel samen met de gemeente Leeuwarden een app die studenten met kleine successen naar hun diploma begeleidt. "We maken het leerproces behapbaar door het op te delen in kleine stappen, vergelijkbaar met taalapps zoals Duolingo. Zo bouwen we stap voor stap aan competenties en houden we de motivatie hoog," legt Jacqueline uit.
Samenwerking met werkgevers
Om de brug tussen studie en werk te versterken, haalt de hogeschool via het WRKlab de banden met lokale werkgevers aan. "Werkgevers zien het talent van deze studenten en willen hen graag een kans geven", zegt Jacqueline. "Die combinatie van gerichte studiebegeleiding en contact met het werkveld maakt het verschil. Want een diploma is geen doel op zich. Het gaat erom dat deze studenten uiteindelijk op de plek terechtkomen waar ze thuishoren."
Ingrijpen voorkomt uitval
De bootcamps werden opgezet voor studenten van Human Resource Management, met succes: 90% van de deelnemers behaalde alsnog hun diploma. Tegelijkertijd start de hogeschool het ‘Slow Potentials’-project. “De bootcamps zijn een mooie tool om de eindstreep te halen. Maar liever voorkom je natuurlijk dat studenten langstudeerder worden”, zegt Jacqueline. “Ons advies is daarom om risicosignalen eerder op te pikken door elke negen weken de studievoortgang te monitoren en direct hulp aan te bieden als een student vastloopt. Want we weten: hoe langer je wacht met ingrijpen, hoe moeilijker het wordt om weer op de rails te komen."
