Dementie in Namibië

Mensen met dementie hebben binnen Namibië vaak een geringe kwaliteit van leven. Door onbekendheid met dementie wordt geregeld sterk agressief gereageerd naar iemand met dementie. Het project heeft als doel de zorg voor mensen met dementie in Namibië te helpen verbeteren in de kleine woongemeenschappen en het zoeken van meer mogelijkheden voor de Namibische overheid om een positieve rol te spelen ten aanzien van de beeldvorming rond dementie.

Wat is de aanleiding voor het project?

Namibië kenmerkt zich als land in zuidelijk Afrika door grote uitgestrekte regio's. Het gebied in dunbevolkt, de bevolking woont in een beperkt aantal grote steden en daarnaast in een groot aantal kleinere, verspreid liggende, gemeenschappen.

Ook bij ouderen in Namibië komt de ziekte van Alzheimer/Dementie voor. Dementie heeft niet de bekendheid binnen Namibië zoals dat in Nederland het geval is. Vaak is er zelfs sprake van angst voor iemand met Dementie, en kan er uit onbegrip op een extreem negatieve, soms agressieve manier omgegaan worden met iemand met Dementie.

Tegelijkertijd lijkt er bij beleidsmakers van Namibië geen erkenning voor dit maatschappelijke probleem, waardoor dit niet in groter verband lijkt te worden opgepakt.

Wie is het projectteam?

Gea van dijk
Albert Scheffer
Berry Holtzhausen

De eerste fase van het project is uitgevoerd door twee studenten hbov van NHL Stenden Hogeschool, vanuit Nederland. De tweede fase is in voorbereiding om in september 2025 van start te kunnen gaan door twee studenten hbov, waarbij interviews en observaties in Namibië gedaan kunnen worden. Er wordt nog financiering gezocht om hiervoor studenten en begeleiders een of twee weken naar Namibië af te laten reizen. Bij het project zijn meerdere docentbegeleiders betrokken.

Hoe pakt het projectteam dat aan?

Fase 1 is gestart met deskresearch.
Bij het onderdeel kleine gemeenschappen is vervolgens gebruik gemaakt van contextual interviewing. Na de thematische analyse heeft Brainwriting plaatsgevonden met de COCD box om ideeën te genereren voor ondersteuning van mantelzorgers in de kleine gemeenschappen. Dit via Teams met de sleutelfiguren in Nederland en Namibië. Via Empathy mapping heeft de onderzoeker een beeld gekregen welke ideeën aan zouden kunnen sluiten bij de mantelzorgers.

Bij het onderdeel overheid is gebruik gemaakt van contextual interviewing bij sleutelfiguren in Nederland en Namibië en het ministerie in Namibië. Na de thematische analyse is gebruikt gemaakt van System mapping om de rol en leden van de overheid goed in kaart te brengen, gevolgd door een aanvullende deskresearch, gericht op mogelijkheden om de beeldvorming van dementie te beïnvloeden.

Fase 2 richt zich, aansluitend op fase 1, op het ontwerpen van instrumenten die de mantelzorgers en overheid daadwerkelijk kunnen gaan helpen.

Wat zijn de voornaamste (of voorlopige) resultaten?

Uit dit onderzoek blijkt dat ook in Namibië mensen met dementie het liefst zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen. Door kennistekort wordt in de kleine gemeenschappen moeilijk juiste zorg geboden en is er geen sprake van een dementievriendelijke samenleving. Aanbevolen wordt een (online)brochure in combinatie met een interactieve app te ontwikkelen om bij te dragen aan het creëren van bewustwording en een betere benaderingswijze.

Kennistekort, mede veroorzaakt door culturele opvattingen zoals hekserij en bezetenheid leven ook binnen de Namibische overheid. Hoewel er toch overheidsinitiatieven zijn om bewustwording rond dementie te vergroten, richten deze zich niet op het onderwijs aan jongeren. Op basis van de resultaten wordt aanbevolen om het ziektebeeld dementie op te nemen in het bestaande onderwijsprogramma ‘life skills’ doormiddel van (online) lesmateriaal. Tevens zouden hiertoe getrainde vrijwilligers gastlessen kunnen geven. Door het betrekken van de jonge generatie kan dit een samenleving creëren met meer begrip en acceptatie.