
Design Driven Innovation
Ontwerpend leren, lerend ontwerpen. Natuurlijk willen we allemaal een eerlijkere en betere wereld. Toch staan er tractoren in Parijs, ervaren we grote tekorten in onderwijs en zorg, lezen we over droogte en overstromingen, zien we bouwstops en woningtekorten. De maatschappelijke, economische en ecologische vraagstukken waar we ons mee geconfronteerd zien, zijn niet begrensd door expertise, postcodegebieden of politieke overtuiging, en belangrijk: er zijn ook geen makkelijke oplossingen, hoe graag we dat ook zouden willen.
Onze wereld hangt van systemen en netwerken aan elkaar, en daarmee zijn de uitdagingen ook systemisch: oorzaken, gevolgen en zelfs oplossingen beïnvloeden elkaar doorlopend. Een voorgestelde oplossing veroorzaakt vaak weer een nieuwe set aan problemen, daardoor is een waargenomen vraagstuk (of ‘het probleem’) niet zelden een gevolg van een eerdere oplossing.
In deze dynamiek opereert het lectoraat Design Driven Innovation het liefst. Ons onderzoek richt zich op open, complexe, dynamische en genetwerkte vraagstukken, waarin het samen ontwerpen en samen leren hand in hand gaan.
Hoe dan (maken en spelen)?
Het lectoraat Design Driven Innovation verkent en onderzoekt aanpakken die passend zijn bij de aard van deze vraagstukken. Natuurlijk doen we dit niet alleen: we willen een ieder uitnodigen hierin met ons op te trekken en mee te leren.
Zodra we vanuit het lectoraat Design Driven Innovation een maatschappelijk vraagstuk benaderen, leren we gezamenlijk door te maken. Het maken kan van alles behelsen: een metafoor, een procesbeschrijving, een systeemkaart, een serious game, of een kunstwerk. Het doel is steeds hetzelfde: gezamenlijk leren door het vinden van een gemeenschappelijke taal over het vraagstuk en oplossingsrichtingen. Deze ontwerpen noemen we artefacten: bewust geconstrueerde objecten die een belangrijke rol spelen in dit proces. Op zich klinkt dit allemaal vrij eenvoudig, maar niets is minder waar. Het vereist creativiteit, speelsheid, lef en openheid van alle stakeholders: het zijn nieuwe rituelen voor collectief leren.
De moed die het kost om het niet te durven weten, het samen-maken, het belang van verwondering, speelsheid en creativiteit zijn belangrijke dragers van de innovatieve Design Driven Innovation-aanpak.
Door interactie rond het gemaakte, leren we over het vraagstuk en ontdekken we mogelijke oplossingsrichtingen. We leren met en over de mensen, organisaties, systemen en ‘dingen’ die onderdeel zijn van het vraagstuk. Nieuwe inzichten leiden tot nieuwe maaksels, die weer leiden tot meer gezamenlijk leren. Dit proces van maken en collectief leren herhaalt zich, tot er een door de relevante stakeholders gedragen beeld van het vraagstuk en van kansrijke oplossingsrichtingen ontstaat.

Onderzoeksfocus
Het lectoraat Design Driven Innovation pakt de transitie naar deze gewenste wereld op een andere manier aan. Enkelvoudige oplossingen voor complexe vraagstukken bestaan die gewoonweg niet. Wij ontwerpen om het vraagstuk te leren kennen, samen met jou. We ontwerpen om te leren en we leren om te ontwerpen.
Innovatief onderwijs
Het lectoraat Design Driven Innovation onderschrijft het NHL Stenden brede onderwijsconcept Design Based Education (DBE). Hierin werken studenten, docent-onderzoekers en bedrijven samen in projecten die zich bevinden in een complexe context. Samen met maatschappelijke partners is ons onderwijsteam voortdurend betrokken in een proces van matchmaking, waarbij de belangen en inhoud van praktijkvragen, onderwijsdoelen en studentwensen op elkaar afgestemd worden om zo tot een rijk en actueel curriculum te komen. De set aan eisen die we stellen aan deze cases noemen we ontvankelijkheidscriteria. Deze, samen met de ZelCom-niveauduiding, zorgen voor een juiste inschaling op thematiek, complexiteit en plaatsing in het curriculum. Dit creëert een inspirerende omgeving die de intrinsieke motivatie bevordert en zo meerwaarde biedt voor alle betrokkenen.
Klimaatverandering en een groeiende watervraag zorgen ervoor dat de beschikbaarheid van voldoende zoet water onder druk staat. Er zijn veel stakeholders die iets willen/moeten met het watersysteem. Het is lastig om stakeholders in ‘het goede gesprek’ te krijgen over de benodigde watertransitie; en vooral eenieder verder te laten kijken dan het eigen perspectief. Het project Aqua Ludens heeft met een serious gaming benadering bijgedragen aan het creëren van de goede gesprekken over de watertransitie.
Goed en bereikbaar basisonderwijs is essentieel. Helemaal in een krimpregio. Wanneer je als scholenkoepel nieuwbouw gaat plegen in zo’n regio, hoe zorg je dan voor gedragen plannen en een toekomstbestendige school? Met die vraag kwam bestuurder Heidi Rubingh van stichting Arlanta naar het lectoraat Design Driven Innovation. In meerdere ontwerpsessies leerden onderwijsteam, leerlingen, ouders en partners hoe een toekomstbestendige Fjouwerhoeke eruit zou kunnen zien en wat er voor nodig is om dat te realiseren.
Veel leraren kennen de verschillen tussen hoogintelligente en hoogbegaafde leerlingen niet. Dit zorgt voor handelingsverlegenheid. Enerzijds bij het signaleren van de leerling, anderzijds bij het afstemmen van begeleiding op de onderwijsbehoeften en dat in de klas tot uitvoer brengen. Hoogbegaafde leerlingen die onderpresteren worden vaak niet opgemerkt of voor lastig aangezien. Als hoogbegaafdheid wel vroeg gesignaleerd wordt, duikt vaak het vooroordeel op dat hoogbegaafde leerlingen er vanzelf wel zullen komen, waardoor de juiste begeleiding niet wordt gegeven. Dit alles brengt met zich mee dat hoogbegaafde leerlingen last kunnen krijgen van demotivatie, dat ze gaan onderpresteren, zich lastig gedragen of zelfs depressief kunnen worden.
Kunstmatige intelligentie kent al veel toepassingen in de medische context, of het nu gaat om chatbots voor medicijnadvies, intakeprotocollen bij de huisarts of de analyse van radiologische data. Het zal een kwestie van tijd zijn voordat deze technologie ook een rol gaat spelen in de behandelkamer. Maar welke rol zal dat zijn? Welke relatie willen we dat arts en patiënt met deze technologie gaan opbouwen? Kan zo’n kunstmatige ‘agent’ een sociale rol spelen in de behandelrelatie?
Drie miljoen mensen in Nederland kampen met aanhoudende pijn. Gekende behandelmethodes doen een beroep op het voorstellingsvermogen van de patiënt, iets waarbij virtual reality goed bij kan ondersteunen. Dit project beoogt door ontwerponderzoek de ontwerpprincipes te ontdekken, noodzakelijk om te komen tot een effectieve VR game.
Het Lectoraat Design Driven Innovation werkt aan nog veel meer projecten en workshops. Wil je eens in gesprek om te kijken wat het lectoraat voor jou kan betekenen? Neem contact op!
Inauguratie Derek Kuipers
Op 18 juni 2024 is dr. Derek Kuipers door het College van Bestuur van NHL Stenden Hogeschool officieel beëdigd als lector. Lees hier meer over zijn inauguratie of bekijk onderstaande video.
Contact
Heb je een vraag over een van onze projecten of wil je weten welke mogelijkheden er zijn om samen te werken? Neem dan contact op!
NHL Stenden
Future Design Center, Academie ICT & Creative Technologies
Design Driven Innovation
Rengerslaan 1
8917 DD Leeuwarden
Contact via: designdriveninnovation@nhlstenden.com
Teamleden
- Dr. Derek Kuipers
- Boudewijn H. Dijkstra, MEd
- Jetse Goris, Msc
- Jan Wessel Hovingh, MA
- Steven de Rooij MSc